Nhân vật tự giác trong tác phẩm Nguyễn Minh Châu.

1. Khái quát chung.

Trong văn học Việt Nam 1945 – 1975, quan niệm sống nêu gương là một nội dung nổi bật. Chính từ quan niệm này, người ta nhìn nhân vật trong văn học chủ yếu từ góc độ sử thi. Trong văn học sau 1975, nhân vật trong văn học thường được thể hiện qua các mối quan hệ đời thường, qua thế giới nội tâm, qua cõi ý thức và vô thức bí ẩn, phức tạp. Trong xu hướng đó, văn học sau 1975 đã hình thành một số kiểu người mới: con người tự giác bên cạnh con người hệ tư tưởng, con người đại diện cho cộng đồng. Có thể thấy nhà văn tiên phong trong lĩnh vực này là Ruan Mingzhu.

Nguyễn Minh Châu từng cho rằng, quá trình sáng tác là quá trình đi tìm những viên ngọc ẩn chứa trong tâm hồn con người. Anh đang bận rộn thực hiện hành trình đó bằng tất cả trái tim, đam mê và tài năng của mình. Ông được coi là người tiên phong đổi mới nghệ thuật trong truyện ngắn. “Mở đường cho người tinh hoa, tài năng” Văn chính luận Việt Nam hiện đại (Nguyễn Khải).

Trước 1975, Nguyễn Minh Châu đã khắc họa vẻ đẹp lý tưởng của con người Việt Nam bằng ngôn ngữ thơ trong không khí sử thi. Giai đoạn tiếp theo là quá trình khám phá nội tâm của một người trước những vấn đề khắc nghiệt của cuộc sống. Tác giả có những nhận xét chung về bức tranh xã hội Việt Nam những năm sau chiến tranh: “Thời kỳ này là cuộc đối đầu không ngừng giữa cái cá nhân và cái phi cá nhân, cái hoàn hảo và cái không hoàn hảo, ánh sáng và bóng tối vẫn tồn tại trong tâm hồn mỗi con người.“. Hiện thực đó là mảnh đất màu mỡ cho những khám phá của Nguyễn Minh Châu. Một nhân vật tự giác được sinh ra từ mảnh đất hiện thực đa chiều đó. Các tác phẩm tiêu biểu gồm: “Bức tranh”, “Chim sẻ chạy”, “Hòm thuyền xa”…

2. Kiểu nhân cách tự giác của Nguyễn Minh Châu (so với các nhà văn sau 1975).

– Để xây dựng nhân vật biết tự nhận thức, tác giả sử dụng rất ít lời thoại, nhân vật không hành động mà luôn suy nghĩ, đắm chìm trong suy nghĩ. Nhân vật của tác giả thâm nhập vào những nơi sâu thẳm nhất của tâm hồn. Những đoạn độc thoại, đối thoại nội tâm trở thành phương tiện hữu hiệu giúp nhà văn phân tích sự tự nhận thức của nhân vật. Đối với Ruan Mingzhou, có thể nói đây là lần đầu tiên kể từ năm 1975, giới văn học thành thật đối mặt với chính mình.

Một nhân vật tự ý thức mang bóng dáng nhà văn. Dáng vẻ tư lự, triết lý. Những triết lý về cuộc đời, về nhân sinh, về nghệ thuật… đều xuất phát từ trái tim của một nhà văn luôn trăn trở với nghề và đời. Dù là viết về binh lính, trí thức hay nông dân, các tác phẩm của Ruan Mingzhu đều chứa đựng những suy nghĩ sâu sắc. Vì vậy, nhiều truyện của ông có chủ đề – tác giả bàn về đạo đức xã hội, đời sống và tâm lý xã hội. Truyện ngắn tranh ảnh là một vấn đề đạo đức xã hội, “Con tàu đã xa” Đó là một chuyên luận về mối quan hệ giữa nghệ thuật và cuộc sống. Luận điểm của tác phẩm được thể hiện qua hình tượng nhân vật, máu thịt của nhân vật và quá trình phát triển nhân cách. Vai trò của tự nhận thức.

Theo Nguyễn Minh Châu, sáng tạo văn học thực chất là “Theo đuổi cá tính của bạnlà để thể hiện “Theo đuổi nhân loại”.Với mong muốn hướng con người hoàn thiện nhân cách, bảo vệ cái thiện, cái đẹp và chiến thắng cái ác, Nguyễn Minh Châu đã tạo ra những nhân vật biết tự nhận thức và phán đoán hành động của mình.Khi mọi người lần đầu tiên phản ánh, kiểm tra và đầu hàng “Gian hàng lương tâm” Nhận thức được bản thân, nhận thức được tội lỗi mình đã phạm với ai đó, ít nhất người đó sẽ thấy mình không hoàn hảo và muốn trở nên hoàn hảo.

Truyện ngắn Bức tranh này khám phá quá trình tự nhận thức về nhân vật của nghệ sĩ.Tác phẩm được trình bày dưới dạng “tự xưng” Một nhân vật sau khi lật ngược chính mình, tự đánh giá bản thân dựa trên những lỗi lầm trong quá khứ. Nguyễn Minh Châu đặt ra vấn đề con người cần trung thực với chính mình, nhìn thẳng vào lương tâm, nhận thức được những hạn chế của mình để hoàn thiện mình. Đó là biểu hiện của bản chất con người, là kết quả của sự quan tâm, thú nhận, sự nhạy cảm và niềm tin vào phẩm giá con người của Ruan Mingzhu. Trong truyện ngắn của Nguyễn Minh Châu, thường có những nhân vật luôn đấu tranh với mặt tối của chính mình, đối diện với chính mình, nhìn nhận bản chất thật của mình. Đó là con người muốn vượt lên chính mình, muốn trở lại là chính mình, trở về với vẻ đẹp của “người đàn ông giữa đàn ông”.

Nếu như nhân cách tự nhận thức của Nguyễn Minh Châu luôn sống trong sự tra tấn, dằn vặt hoặc thừa nhận sai lầm, hoặc một quan niệm, một lối suy nghĩ, với sự lo lắng trong lòng, thì nhân cách tự nhận thức của Nguyễn Khải lại có xu hướng ở trạng thái tiền nhân. “ý thức”. “Điều kiện sống”, Đó là những người đang trong quá trình suy nghĩ, tìm kiếm sự thật để cải thiện bản thân. Nhà văn thường đặt nhân vật của mình vào những tình huống có vấn đề sâu sắc khiến họ không thể sống yên ổn mà phải suy nghĩ, tìm hiểu, đối thoại, tranh luận để cọ xát với nhận thức, lập trường của nhân vật khác. Biết sự thật, sự thật.hiện hữu “đấu tranh” và chọn con đường bạn đi, có người đạt được nó “đỉnh cao” nhưng ai đó đã trở lại “vực sâu” Cuối cùng, tất cả đều cảm thấy cái giá phải trả cho sự lựa chọn và quyết tâm của mình.

Nếu nhân vật tự nhận thức của Ruan Mingzhou đi sâu vào nội tâm và luôn độc thoại trong lòng, thì nhân vật tự nhận thức của Ruan Kai lại có một cảm giác đối thoại độc đáo. Đối thoại để nhận thức thực tế cuộc sống, đối thoại để khám phá bản thân, đối thoại để chọn lối đi cho mình. Cảm giác đối thoại của nhân vật đã trở thành sở trường của biên kịch Nguyễn Khải.

Giống như Ruan Mingzhu và Ruan Kai, với sự đổi mới trong tư duy nghệ thuật, nhiều vấn đề phức tạp trong cuộc sống yên bình xuất hiện trên mỗi trang. Ý thức được điều đó, nhà văn thường đặt nhân vật vào cuộc sống đời thường và thể hiện ý tưởng của mình trong những tình huống tưởng chừng như tầm thường. Nhân vật tư tưởng hay nhân vật tự giác của Mã Văn Khang thường được khắc họa và phản ánh trong đời sống tinh thần phong phú của ông, luôn lấy sự thanh cao làm mục tiêu, có tư chất tốt, tính cách khẳng khái, tài hoa vẹn toàn.

Nếu như nhân vật của Nguyễn Minh Châu thường xuyên bị dày vò, hành hạ trong mặc cảm tội lỗi, nhân vật của Nguyễn Khải muốn đưa ra một thái độ, một nhận thức thông qua lập luận và đối thoại, thì nhân vật Mã Vân Kháng lại là những người cùng khổ trong cuộc đời. Và ngay cả khi họ lâm vào hoàn cảnh khó khăn, bị cuốn vào một môi trường đầy bất lương và bất công, họ vẫn làm điều tốt, tìm thấy niềm an ủi cho mình, chịu đựng và vượt qua.

Trong văn xuôi từ sau 1975, kiểu nhân vật tự nhận thức cũng có thể được nhận diện trong tác phẩm của Chu Lai, Hồ Anh Thái, Tạ Duy Anh, Nguyễn Việt Hà, Y Ban, Trần Thùy Mai, v.v. Đây là một trong những thể loại, nhân vật liên quan đến sự đổi mới tư tưởng nghệ thuật của nhà văn trong thời đại mới.

3. Nhân vật Phùng – Một nhà nhiếp ảnh có quá trình tìm hiểu nghệ thuật và cuộc sống.

Nguyễn Minh Châu là một trong những cây bút tài hoa và ưu tú nhất của nền văn học hiện nay. Ông đã thăm dò sâu vào ý nghĩa thực sự của cuộc sống trên bình diện đạo đức thế tục. Trọng tâm của những khám phá nghệ thuật của anh ấy là sinh kế của mọi người và hành trình gian khổ để đạt được hạnh phúc và hoàn thiện nhân cách. “Chiếc thuyền ngoài khơi” là một trong những tác phẩm tiêu biểu của ông.

Từ câu chuyện trong bức tranh nghệ thuật đến hiện thực cuộc sống đằng sau bức tranh, truyện ngắn “Con tàu đã xa”, tác giả mang đến những bài học đúng đắn cho cách nhìn cuộc sống và con người: cái nhìn đa diện, đa chiều, làm lộ rõ ​​bản chất thực đằng sau vẻ đẹp bên ngoài của sự vật hiện tượng. Cái đẹp và cái xấu của tự nhiên, cái xấu của cuộc sống, từ đó hiểu được cuộc sống và nghệ thuật.

Đầu tiên Nhận thức của Feng về vẻ đẹp của nghệ thuậtPhụng đứng trước cảnh biển buổi sáng khi mặt trời vừa thức dậy sau đám mây hồng. Phụng khoe rung động đầu đời “Cảnh quay đắt giá”, “Chưa bao giờ trong đời tôi thấy người ta cầm máy ảnh”. nó thật đẹp “Giống như những bức tranh thủy mặc của các danh họa xưa”, “bức tranh hài hòa và đẹp đẽ từ đường nét đến ánh sáng, một vẻ đẹp giản dị và hoàn hảo”. Maple thực sự cảm động “Trước mặt thấy bối rối, hình như có cái gì bóp chặt trong lòng” và “Khoảnh khắc tìm lại được sự thanh khiết của tâm hồn”. Đó là sự nhạy cảm, tinh tế của người nghệ sĩ trước vẻ đẹp của thiên nhiên trong cuộc sống.

Ý kiến ​​thứ hai của Feng là về bạo lực gia đình. Bước xuống con thuyền đẹp như mơ ấy là những người phụ nữ xấu xí, những người đàn ông độc ác và những cảnh tượng tàn nhẫn. Chồng đánh vợ, con đánh cha, cha đánh con. Tìm hiểu thêm, Feng được biết cảnh này thường xảy ra, “ba ngày đánh nhẹ, năm ngày đánh nặng”. Lúc đầu, Phụng ngạc nhiên đến mức há hốc mồm nhìn, sau đó chạy lại ngăn cản. Đặc biệt, khi gặp một ngư dân tại Tòa án huyện Phụng, anh đã được nghe câu chuyện về cuộc đời của chính bà mình. Đi ra ngoài cho chính mình. Có những nghịch lý đôi khi chúng ta phải chấp nhận. Cuộc sống của ngư dân còn rất bộn bề, nhưng giải pháp để thoát khỏi cái ác và ly hôn không phải là tất cả. Bạn không thể áp dụng lý thuyết trong sách mà phải căn cứ vào thực tế cuộc sống. Pháp luật phải gắn với đạo đức, không thể tùy tiện áp dụng. Các khu định cư ly hôn càng làm chia cắt các gia đình. Điều gì sẽ xảy ra với bọn trẻ?

Vào cuối câu chuyện, Tao đến gặp người đàn ông. Phùng đến gặp Phác. Kết quả sẽ ra sao, tác giả vẫn chưa kết luận được.Tôi chỉ biết ảnh anh ấy chụp có thuyền và vó ngựa và suy nghĩ của Phùng “Tôi luôn có thể nhìn thấy người phụ nữ đó bước ra từ bức tranh, một người phụ nữ miền biển cao lớn, nét mặt thô kệch, lưng có đốm, nửa thân dưới ướt sũng, mặt có vết rỗ, mặt tái mét sau một đêm kéo lưới”..Phải chăng đây là nỗi trăn trở của người nghệ sĩ trước những nhọc nhằn của cuộc đời? Đây là mối quan hệ giữa văn học và cuộc sống.

Với nghề, anh là một nghệ sĩ nhạy cảm với cái đẹp, yêu nghề, có trách nhiệm với công việc được giao, nghiêm túc với nghề. Với cuộc sống của mình, ông là một người đàn ông yêu thương, quan tâm và giúp đỡ để bảo vệ mọi người khỏi cái ác và linh hồn xấu xa. Nhưng xét về nhân vật Phùng, anh ta còn thiếu một tầm nhìn bao quát, nhưng cuộc gặp gỡ với con tàu và cuộc sống của những người trên tàu đã cho anh ta những hiểu biết của riêng mình.

Feng là một nhân vật tự nhận thức được. Loại tính cách này thể hiện sự chú ý của Ruan Mingzhou đối với sự đổi mới của tư tưởng nghệ thuật, mối quan tâm của anh ấy đối với sự nghiệp của một nghệ sĩ và cuộc đấu tranh của anh ấy để cải thiện bản thân, sự phát hiện ra mâu thuẫn của Feng Mingzhu khiến anh ấy rơi vào trạng thái kép. Anh vừa tự hào về bộ ảnh vừa lo lắng khi nhìn thấy cuộc sống tù túng, nhẫn nại của ngư dân vùng biển đằng sau bức ảnh đẹp. Sự kiên trung bất khuất ấy cũng là một quá trình tự ý thức của Phùng, nó bộc lộ quan điểm của ông và nhà văn Nguyễn Minh Châu: nghệ thuật và cuộc đời phải có mối quan hệ mật thiết với nhau.

câu chuyện “Con tàu đã xa” Qua khám phá của Phùng vừa bộc lộ những trăn trở, trăn trở của nhà văn về nhân cách, về cuộc đời, vừa bộc lộ sự đồng cảm, đồng cảm, trân trọng vẻ đẹp trong tâm hồn của người dân lao động. Câu chuyện đầy tự sự và triết lý, tiêu biểu cho phong cách nghệ thuật của Ruan Mingzhou.

Hãy để chúng tôi bộc lộ tư duy triết học và suy nghĩ của Ruan Mingzhu về cuộc sống và nghệ thuật thông qua nhân vật cô gái đánh cá.