tranh luận: “Văn chương luôn phải xuất phát từ cuộc sống”

Mối quan hệ giữa văn học và hiện thực cuộc sống.

Grandi khẳng định: “Không có nghệ thuật không có thật trên thế giới”.Cuộc đời là khởi đầu và kết thúc của văn chương. Hơn bất kỳ loại hình nghệ thuật nào khác, văn học liên quan nhiều hơn đến thực tế cuộc sống, và hút mật từ nguồn sống phong phú. Ai đó đã từng so sánh văn học và cuộc sống với các vị thần thiên thần và mẹ trái đất. Khi Chúa đặt chân lên Đất Mẹ, Người trở nên bất khả chiến bại, cũng như văn học chỉ có sức mạnh nếu nó gần gũi với thực tế cuộc sống. Trước hết, văn học cần những tác phẩm nghệ thuật hiện thực.

Hiện thực xã hội là mảnh đất sống của văn học, là chất bí mật tạo nên tính chân thực, tự nhiên, đúng đắn và chân thực của tác phẩm văn học. Một tác phẩm có giá trị hiện thực bao giờ cũng có thể khiến người ta nhận ra tính quy luật của hiện thực và chân lý của cuộc sống. Tác phẩm kinh điển không bao giờ có thể mang những tư tưởng lớn của thời đại và khoác lên mình đôi cánh của hiện thực cuộc sống. Cánh diều văn chương dù có bay cao đến đâu thì vẫn gắn bó với mảnh đất cuộc đời bằng sợi dây hiện thực mỏng manh nhưng vô cùng bền chặt.

Lê Quý Đôn từng nói: “Ta trong bụng không có ba vạn quyển sách, trong mắt không có kỳ quái sông núi, không thể làm thơ.” là khẳng định vai trò của hiện thực cuộc sống trong thơ ca và văn học nói chung. Nếu tách văn học ra khỏi dòng chảy của cuộc sống thì văn học sẽ không phát huy được giá trị đích thực của nó, không còn là nghệ thuật phục vụ nhân loại. Chế Lan Viên đã từng hiểu ra vấn đề:

“Tôi đóng cửa văn phòng và viết
Đã bao ngày mặt trời lầm than?

Văn học của một nghệ sĩ là gì nếu không có dạng sống? Có lẽ nó chỉ bị ngắt kết nối. Nhưng nếu người nghệ sĩ phản ánh tất cả những biến đổi, biến cố của nhân tình thế thái vào tác phẩm thì tác phẩm có trở thành kiệt tác hay không? Một công việc trung niên thực sự? Nó không phải như thế này.

Sáng tạo là một đặc điểm không thể thiếu của văn học.

Sáng tạo là quy luật đặc thù của văn học và là tiền đề của văn học. Theo Tề Bạch Thạch: “Nghệ thuật vừa giống vừa khác cuộc sống. Nếu nó giống cuộc sống một chút nào thì đó là nghệ thuật sống. Nếu nó hoàn toàn khác cuộc sống thì đó là nghệ thuật nói dối.” Nghệ thuật thường giả và thật, hiện thực và lãng mạn, bình thường và phi thường. Mỗi tác phẩm văn học, mỗi nhân vật, mỗi câu văn trong tác phẩm phải gây được sự bất ngờ, hứng thú cho người đọc.

Cùng viết về các nhân vật từ 1930 đến 1945, bạn đọc sẽ gặp nhiều nhân vật cần cù, chăm chỉ.nhưng đọc “chí phi” Nam Thảo, bao thế hệ bạn đọc vẫn còn cảm nhận được nỗi đau đớn, xót xa trước những dằn vặt, đấu tranh mà con người trước Cách mạng Tháng Tám buộc phải lựa chọn giữa hai con đường: sinh tồn, làm quỷ, và nếu không muốn làm quỷ, bạn phải chết. Chí Phèo chết trước ngưỡng cửa trở về làm lẽ phải để giữ gìn nhân cách.đọc “hai đứa trẻ” Thông qua Thạch Lam, người đọc đồng cảm với cuộc sống cơ cực, nhọc nhằn của hai đứa trẻ.họ lẻn lên “chết” Khi còn sống.đọc từ “tù nhân” Nguyễn Tuân, Người Đọc Chợt Nhận Ra “Vẻ đẹp cứu rỗi thế giới”Vẻ đẹp của nhân cách và tài năng của Huấn Cao đã làm cho viên quản ngục “động lòng thiên hạ”.

Rõ ràng, Nam Cao, Thạch Lam, Nguyễn Tuân,… đã có những khám phá có giá trị riêng dựa trên tài năng của mình và dựa trên hiện thực xã hội. Các nhà văn này chứng minh một quy luật: nghệ thuật không chấp nhận sự lặp lại của người khác và của chính nó, không chấp nhận đạo văn của cuộc đời. “Chân lý của nghệ thuật và chân lý của cuộc sống chỉ là một thể thống nhất chứ không phải là một”.

Tác phẩm văn học là tấm gương phản chiếu hiện thực cuộc sống nhưng chúng phải qua lăng kính chủ quan của nhà văn. Bởi vậy, sự thật trong tác phẩm còn thực hơn sự thật ngoài đời, bởi nó đã được bàn tay nghệ thuật của người nghệ sĩ nhào nặn, và cái thổi vào đó không chỉ là hơi thở của thời đại, mà còn là sức sống của tư tưởng và tâm hồn nhà văn.

Hiện thực cuộc sống không chỉ là những hiện tượng, sự kiện nằm bẹp trên trang giấy mà phải được biến thành ngôn từ, trở thành máu thịt của tác phẩm. Chủ nghĩa hiện thực mang lại sức sống cho tác phẩm và tài năng của người nghệ sĩ đã duy trì sức sống này.

Chẳng hạn, cùng viết một số phận, cùng cảnh nông dân trước Cách mạng tháng Tám, nhưng Ngô Đạt Tư, Nguyễn Công Hoan, Ngô Trung Phong, Kim Lan, Nam Thảo,.. đều có cách quan sát, phát hiện khác nhau. . Ngô Đạt Tư đã phản ánh sâu sắc nỗi khổ của người nông dân nghèo trước sưu thuế. Nguyễn Công Hoan dùng cướp đất. Vũ Trọng Phụng đã nhìn thấy nỗi khổ của người dân vì đê vỡ. Cam Ranh hứng chịu thảm cảnh của nạn đói năm 1945 – hậu quả của chế độ thực dân phát xít. Khi Nancao phát hiện ra con đường thoái hóa nhân tính của nông dân, nó rất sâu sắc và lạnh lùng. Tác phẩm của Nam Cao là hồi chuông: cứu đời. Tào Nan là nhà văn có năng lực quan sát hiện thực xã hội nhạy bén.

Trong sáng tạo văn học, nhà văn luôn giữ vai trò đặc biệt quan trọng, bởi văn học không chỉ phản ánh đời sống, mà còn thể hiện thế giới quan của nhà văn: “Văn học là hình ảnh chủ quan của thế giới khách quan”. Mọi thứ trong tác phẩm của nhà văn dường như được lọc qua lăng kính chủ quan của họ.