Ý nghĩa khổ thơ cuối bài thơ “Đoàn thuyền đánh cá” của Huy Cận

Bài thơ “Đoàn” Đoàn thuyền đánh cá của Huy Cận Nó khắc họa đậm nét vẻ đẹp tự nhiên của vũ trụ và lao động, cuộc sống hăng say, năng động, tự tin của người dân làng chài. Cả bài thơ tràn đầy niềm tin và niềm tự hào của giả rác vào cuộc sống và tương lai mới của đất nước. Nhưng có lẽ, những bài ca lao động hào hùng nhất, vang dội nhất, vang dội nhất có lẽ là ở khổ thơ cuối. Sự trở về của đoàn thuyền chiến thắng trong buổi bình minh huy hoàng và tráng lệ:

“Bài hát căng buồm theo gió,
Con thuyền chạy đua với mặt trời.
Sắc Màu Mới Mặt Trời Biển Mọc
Đôi mắt của con cá đầy hơi thở.”

Bốn khổ thơ cuối dựng lên cảnh tượng hùng vĩ của con người (con tàu) đang chạy đua với mặt trời. Khổ đầu của khổ thơ lặp lại gần như chính xác khổ thơ cuối của khổ thơ đầu, chỉ có một từ láy (từ “với”) cung cấp cấu trúc mở đầu và kết thúc tương ứng, tạo nên sự cân đối, hài hòa. Cấu trúc lặp lại trở thành một điệp khúc ngân nga, nhấn mạnh niềm hạnh phúc lao động và no ấm, khắc họa đậm nét sức khỏe, vẻ đẹp và sự no ấm của ngư dân;

“Bài hát căng buồm theo gió,
Hạm đội chạy đua với mặt trời. “

Vì vậy, bài hát đi theo hành trình của người đánh cá. Câu thơ mở đầu bắt đầu khi họ ra khơi, và khi họ trở về, họ ca hát. Cấu trúc lặp lại như một điệp khúc ngân nga, nhấn mạnh niềm vui lao động và tô điểm thêm vẻ đẹp cho ngôi nhà. Có lẽ, bài ca chia tay là bài ca lạc quan, tin tưởng thuyền về sẽ đầy cá tươi, còn bài ca về là bài ca hân hoan gặt hái thành quả lao động sau một đêm vất vả.

Không chỉ hình ảnh lặp lại ở câu thơ cuối ta còn thấy hình ảnh mặt trời ló dạng. Nếu câu đầu tiên là mặt trời của hoàng đế, thì đây là mặt trời của bình minh. Bình minh báo hiệu một ngày mới, sự sống phát triển, thịnh vượng, Đó là khởi đầu cho niềm vui, niềm hạnh phúc của ngư dân sau bao vất vả.

Đặc biệt ở đoạn cuối xuất hiện một hình ảnh rất đẹp, hùng vĩ và lãng mạn: “Hạm đội chạy đua với mặt trời”. Những con thuyền ở đây được so sánh với hình ảnh hùng vĩ của mặt trời. Huy Cận lấy một cái gì đó nhỏ bé, bình dị để ngầm so sánh với một trong những hình tượng vĩ đại của tự nhiên: “mặt trời”. Những hình ảnh nhân hoá, phóng đại càng làm tăng thêm sức sống dồi dào, hăng say của những người dân chài sau một đêm lao động vất vả. Nói như vậy, tác giả nhấn mạnh thái độ của người dân lao động, nói đến thuyền nhưng thực chất là nói đến ngư dân. Hạm đội ở đây là một ẩn dụ cho người đánh cá. Ngay cả trong cuộc chạy đua với tự nhiên, họ đã trở lại với địa vị ngang hàng với vũ trụ. Chính những con người lao động này đã chinh phục và làm chủ thiên nhiên.

Khi mặt trời lên cao, ngày mới bắt đầu cũng là lúc những con thuyền trở về bến:

“Mặt trời trên biển bừng lên màu mới
Đôi mắt của con cá đầy hơi thở.”

Chúng ta thấy một hình ảnh khác của mặt trời, không phải là một trong tự nhiên, mà là sự lấp lánh của hàng ngàn mắt cá lúc bình minh. Đoạn thơ mang không khí của thần thoại, sử thi và sử thi lao động. Đó là niềm vui chiến thắng, niềm vui được mùa cá, vinh quang của một người lao động nhỏ bé rất đỗi bình dị. Nó làm nổi bật thân phận thống trị vũ trụ và thống trị cuộc sống của nhân dân lao động. Câu thơ kết bài vừa hiện thực, vừa gợi cho người đọc một tương lai xán lạn, huy hoàng: “Mắt cá đầy hơi thở”. Một ngày mới lại bắt đầu – thành quả lao động khô cạn ngàn dặm – và một sự sống mới đang sinh sôi và phát triển…

Khổ thơ cuối kết thúc hành trình gian khổ và hào hùng của những người lao động trên biển bằng một kết cấu kết bài tương ứng. Họ ra khơi với sự tự tin và chiến thắng trở về. Đó cũng là hình ảnh của những người lao động trong thời đại mới vươn mình làm chủ thiên nhiên, làm chủ đất nước.