Xác định kỹ năng và mục tiêu làm bài thi THPT

Trong các kỳ thi trung học, điểm đạt được không chỉ được dùng để xét tốt nghiệp mà còn để xét tuyển đại học. Vì vậy, đây là kỳ thi vô cùng quan trọng đối với mỗi thí sinh. Kỳ thi THPT dành cho tất cả các thí sinh. Tức là mọi thí sinh đều phải đối mặt với cùng một bài kiểm tra và ở cùng cấp độ. Ai có thể chiến thắng trong kỳ thi tuyển sinh đại học không phụ thuộc vào may mắn mà phụ thuộc vào sự chuẩn bị kỹ lưỡng, chăm chỉ học tập và sử dụng khả năng của mình để đối phó với kỳ thi một cách tốt nhất.

Học sinh có xu hướng tập trung luyện thi ở phần nghị luận xã hội và văn học mà thường bỏ qua hoặc coi nhẹ phần đọc hiểu. Đây là một thiếu sót rất lớn mà hầu hết các bạn sinh viên đều mắc phải. Mỗi phần của bài kiểm tra đề cập đến một khả năng cụ thể. Kết quả cuối cùng là sự kết hợp của các giá trị thu được trong các câu hỏi kiểm tra. Không có phần nào của bài kiểm tra là quan trọng nhất và không có phần nào không quan trọng. Vì vậy, muốn thắng mợ phải chuẩn bị toàn diện và khôn ngoan từ thấp đến cao.

Yêu cầu đối với đề thi quốc gia:

Theo yêu cầu của kỳ thi quốc gia hiện nay, năng lực đọc hiểu cần thể hiện ở các mức độ sau: Nhận biết, thông hiểu, vận dụng và vận dụng cao.Để đáp ứng được những yêu cầu đó, học sinh cần nắm được kiến ​​thức về văn bản, kĩ năng đọc hiểu từng văn bản, v.v. Trong chương trình ngữ văn trung học phổ thông ở Việt Nam hiện nay, có hai thể loại văn học được sử dụng trong dạy học đọc hiểu: Văn bản chính luận và văn bản nhật dụng.

Đọc hiểu văn bản văn học:

Khái niệm văn bản văn học:

Văn bản văn học, hiểu rộng ra, là văn bản sử dụng ngôn ngữ một cách nghệ thuật (không chỉ là văn thơ, truyện, kịch mà còn cả chữ tượng hình, cáo, chiếu, biểu, văn sử… Trung đại cũng như nhật ký, tạp văn hiện đại). .

Theo nghĩa hẹp, văn bản văn học chỉ bao gồm những tác phẩm xây dựng hình tượng nghệ thuật một cách hư cấu.

Đặc điểm nổi bật của tác phẩm văn học:

Tính năng ngôn ngữ: Tính nghệ thuật, thẩm mỹ; từ ngữ dùng để tạo hình tượng; có tính tượng trưng, ​​đa nghĩa.

Đặc điểm nhân vật: Chỉ tồn tại cho trí tưởng tượng và trí tưởng tượng; là phương thức giao tiếp đặc biệt giữa tác giả và độc giả.

đặc điểm của ý nghĩa: Là hiện tượng đời sống được nhà văn nắm bắt và tái hiện bằng hình ảnh, được thể hiện qua cách sắp xếp và ngôn từ của các nhân vật, sự việc, khung cảnh, chi tiết, bộ phận của văn bản. Ý nghĩa của văn bản văn học có thể chia thành các loại sau: chủ đề, đề tài, cảm hứng, thuộc tính thẩm mĩ, triết lí nhân văn…

Đặc điểm cá tính sáng tạo của tác giả: Được thể hiện bằng hình ảnh, chi tiết, cách nhìn, giọng điệu, nó đem lại sự phong phú, đa dạng, mới lạ cho đời sống văn học.

Yêu cầu đối với việc đọc hiểu văn bản văn học:

Người đọc phải trải qua quá trình đọc – hiểu của chính mình: từ hiểu nghĩa của từ ngữ, hình ảnh, đến hiểu tư tưởng, tình cảm của tác giả, đến cảm thụ, thưởng thức giá trị của văn bản.

Người đọc cần biết tư duy, tưởng tượng, suy ngẫm, có thói quen hình thành, có năng lực cảm thụ, phân tích và thưởng thức văn học.

Các bước đọc hiểu văn bản văn học:

Đọc hiểu: Đọc lưu loát toàn văn, hiểu từ khó, sự việc, tu từ khó; hiểu cách diễn đạt, nắm được các lớp nghĩa hiển, ẩn; phát hiện nét độc đáo, lạ, hay…

Đọc hiểu các hình tượng nghệ thuật: Biết vận dụng trí tưởng tượng để “cụ thể hóa” hình ảnh tác giả miêu tả bằng ngôn từ (phi vật thể, trừu tượng hóa, khái quát hóa…); khám phá logic bên trong và tìm ra những mâu thuẫn…

Đọc suy nghĩ và cảm xúc của tác giả: Kết hợp giữa lời nói và cách diễn đạt; sử dụng khả năng phán đoán, quy nạp…, để nắm bắt tư tưởng, tình cảm mà tác giả muốn biểu đạt, gửi gắm.

Đọc và thưởng thức văn học: Cảm nhận vẻ đẹp hài hoà giữa ngôn từ và hình ảnh, nội dung và hình thức nghệ thuật của tác phẩm; đánh giá cao sự sâu sắc trong tư tưởng và tình cảm của tác giả, đánh giá cao lối diễn đạt tài hoa và những chi tiết độc đáo…