Đoạn văn này cho thấy tính dân tộc đậm nét của thơ Việt Nam – một trong những đặc điểm nổi bật của phong cách thơ Đỗ Hữu:

“Ta đã trở lại, ngươi có nhớ ta không?
Tôi ở bên và tôi nhớ đã tặng hoa cho anh ấy
Rừng xanh, hoa chuối đỏ tươi
Dao bỏ túi thắt lưng Qualcomm Sunlight.
rừng hoa trắng mộng xuân
Nhớ người đan nón chuốt từng sợi chỉ
ve sầu hót rừng đổ vàng
Nhớ em gái hái măng một mình
Trăng rừng thu tỏa sáng bình yên
Ai nhớ tình chung thủy hát ân tình”

(Việt Bắc – Tố Hữu, SGK Ngữ văn 12, tập 1, NXBGD 2008, tr 111)

Hướng dẫn bài tập về nhà:

– Tố Hữu là ngọn cờ đầu của nền thơ ca cách mạng Việt Nam. Sức hấp dẫn của thơ ông nằm ở lòng nhiệt thành với lý tưởng cách mạng và tinh thần dân tộc mạnh mẽ. Thơ Việt Bắc là đỉnh cao của thơ Du Bạn, đồng thời cũng là kết tinh của thơ chống Pháp. Bài thơ này ra đời vào tháng 10 năm 1954. Nhân sự kiện lịch sử: Trung ương Đảng và chính phủ rời Chiến khu về Hà Nội. Bài thơ này là bài ca tiêu diệt lẫn nhau giữa nhân dân, đất nước, đảng, cách mạng và Bác Hồ. Nội dung này được thể hiện dưới các hình thức mang tính phân biệt chủng tộc.

1. Mô tả:

Tính dân tộc là phẩm chất tư tưởng và thẩm mỹ độc đáo của sáng tác, là phẩm chất thể hiện mối quan hệ gắn bó giữa tác phẩm văn học với văn hóa tinh thần dân tộc.

-Tính dân tộc của văn học thể hiện ở hai phương diện: nội dung và hình thức nghệ thuật.

+ Nội dung: Đề cập đến những vấn đề liên quan đến tư tưởng, tình cảm, phẩm chất… của dân tộc và cách giải quyết những vấn đề đó dưới góc độ lợi ích dân tộc.

+ Hình thức: sử dụng chữ quốc ngữ, kế thừa và phát huy sáng tạo truyền thống văn học dân tộc.

2. Chứng minh tính dân tộc đậm đà, phóng khoáng của thơ ca Việt Nam qua các đoạn thơ:

* nội dung:

Việt Bắc là một trong những bài thơ hay nhất của Tố Hữu. Ca từ của bài thơ này như một bản tình ca chân thành về Việt Bắc, quê hương của cách mạng Việt Nam trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp. Ở đó, ngoài những bức tranh tráng lệ, hoành tráng và gần gũi về cuộc sống hàng ngày, bạn còn được bao quanh bởi thiên nhiên với vẻ đẹp tuyệt vời.

Đây là một bức tranh được dệt nên bằng ngôn từ nghệ thuật hoàn hảo, cảnh sắc hòa quyện, giữa hiện thực cuộc sống và tâm hồn của nhà thơ cách mạng. Mười câu thơ trên, tổng cộng 62 câu, diễn tả cảm xúc của một người cán bộ sắp rời Việt Nam, anh đã ở Việt Nam 15 năm và rất gắn bó máu thịt.

Bài thơ là một chùm tứ tuyệt, dệt nên ánh hoài niệm về thiên nhiên và con người Việt Bắc thời kháng chiến. Từ đó, tác giả thể hiện tình yêu thiên nhiên tươi đẹp, cuộc sống và con người Việt Bắc. Đây là biểu hiện của lòng yêu nước, yêu cách mạng.

Hai câu đầu khái quát cảm xúc của cả bài thơ:

tôi đã trở lại, bạn có nhớ tôi không
Tôi ở bên và tôi nhớ đã tặng hoa cho anh ấy

Nhớ cảnh đó và miền Bắc Việt Nam. Một bài thơ ca ngợi thiên nhiên và con người Việt Nam. “Hoa” là biểu tượng của thiên nhiên và là biểu tượng của cái đẹp. Đặt hoa xung quanh người là sự tôn vinh thiên nhiên và con người Việt Bắc. Hơn nữa, hoa và người bổ sung cho nhau. Nói đến thiên nhiên thì không thể nói đến con người và ngược lại, những con người đó chính là ở vẻ đẹp và sự gần gũi của thiên nhiên.

Tám câu còn lại tạo thành một bài tứ tuyệt đẹp:

Rừng xanh, hoa chuối đỏ tươi
Thắt chặt đèo núi Daoguang.
rừng hoa trắng mộng xuân
Nhớ người đan nón chuốt từng sợi chỉ
ve sầu hót rừng đổ vàng
Nhớ em gái hái măng một mình
Trăng rừng thu tỏa sáng bình yên
Nhớ ai câu hát chung tình.

Đầu tiên bài thơ gợi lên những bức tranh đẹp về thiên nhiên núi rừng Việt Nam. Bốn bức tranh xuân, hạ, thu, đông đã trở thành một bức tranh hoài cổ.

mùa đông Ấm áp trong sắc rực lửa của hoa chuối rừng đỏ tươi:

Rừng xanh, hoa chuối đỏ tươi
Thắt chặt đèo núi Daoguang.

mùa xuân Hoa hạnh nhân trắng mở rộng:

rừng hoa trắng mộng xuân
Nhớ người đan nón chuốt từng sợi chỉ

mùa hè Với tiếng ve kêu vàng trong rừng:

ve sầu hót rừng đổ vàng
Nhớ em gái hái măng một mình

mùa thu Hạnh phúc thanh thản yên tĩnh trong ánh trăng:

Trăng rừng thu tỏa sáng bình yên
Nhớ ai câu hát chung tình.

Tương ứng với những không gian ấy là hình ảnh người lao động khỏe mạnh, lành nghề, chăm chỉ… với tiếng ca trung nghĩa yêu đời.

Màu đỏ tươi của hoa chuối trong rừng xanh bạt ngàn vào mùa đông, màu trắng của hoa mai vào mùa xuân, màu vàng của rừng hổ phách vào mùa hè và sự kỳ diệu dưới ánh trăng vào mùa thu, bài thơ này tràn ngập màu sắc. Trong vẻ đẹp của thiên nhiên, nổi bật nhất là vẻ đẹp của con người. Xen kẽ ở giữa là một câu miêu tả cảnh vật và một đoạn miêu tả hình ảnh con người—hình ảnh con người trong công việc và cuộc sống (“” Qualcomm con dao thắt lưng dưới nắng”, “Nhớ người đan nón chuốt từng sợi”, “Nhớ người chị hái măng”, “Nhớ ai khúc tình ca thủy chung” ).

Cảnh vật và tứ bình thơ Việt Bắc quyện vào nhau trong ánh sáng của nỗi nhớ. Thông thường, người ta chỉ nhớ những gì ấn tượng nhất trong quá khứ, và thời gian càng cũ, ấn tượng này càng trở nên đẹp đẽ và kỳ ảo. Một loạt các từ ám chỉ trong một đoạn (5 từ) như nối tiếp nỗi nhớ vô tận.

Sự đan xen giữa con người và cảnh vật thật hài hòa, quyện vào nhau mà hoài cổ. Âm hưởng chung của bài thơ là nỗi nhớ tha thiết. Nhịp thơ nhịp nhàng, uyển chuyển, buồn man mác như lời ru.

3. Nghệ thuật:

Thể thơ song thất lục bát là thể thơ truyền thống của dân tộc. Cấu tứ của bài thơ này theo thể song ca quen thuộc trong ca dao. Những vần thơ là lời đối đáp của kẻ ra đi và kẻ ở lại. Tác giả sử dụng cặp đại từ nhân xưng truyền thống và hiện đại “anh-ta”: truyền thống dùng tiếng hát lay động để gợi không khí dân ca, làm cho tình cảm cách mạng gần gũi, thân ái, chân thành. Nét hiện đại là tính đa nghĩa linh hoạt, biến hóa linh hoạt.

Ngôn ngữ thuần Việt, giản dị, trong sáng mà gợi cảm, tế nhị, tinh tế. Điệp ngữ “nhớ” được lặp lại nhiều lần trong đoạn thơ, như một nỗi nhớ kéo dài bất tận, phép tu từ hoán dụ, ẩn dụ, đảo ngữ.

Nhạc điệu trong bài thơ là nhạc điệu dân tộc ở thể thơ lục bát, được tác giả vận dụng một cách sáng tạo các ngắt nhịp, gieo vần, liên kết trong bài thơ. Có thể cho rằng đây là đoạn hay nhất trong bài Việt Nam. Mười câu cuối giàu hình, giàu âm vang, kết cấu hài hòa.

4. Đánh giá toàn diện:

Việt Bắc là bài thơ hay của Tố Hữu. Bởi vì, tác giả đã thể hiện tài năng của mình trên nhiều phương diện trong sáng tạo nghệ thuật. Sự tinh tế đó được dẫn dắt bởi những giai điệu tâm hồn đa cảm của nhà thơ.

——Thành công của Hồ ở đoạn thơ trên là hiện thân của một tâm hồn lớn kết hợp giữa dân tộc và hiện đại—tâm hồn cách mạng.

– Đoạn thơ trên là một trong những đoạn thơ hay nhất của thi ca Việt Nam bởi nó cô đọng một nghệ thuật thơ vừa dân tộc vừa hiện đại trong một giai điệu thiết tha, hồn hậu.