
Nói về truyện ngắn, nhà văn Trung Quốc Zhang Xianliang nói: “Truyện ngắn giống như nước ép cô đặc”, Nhà văn Mỹ Truman Capote khẳng định: “Đó là một tác phẩm nghệ thuật có chiều sâu, nhưng không lâu dài.”
Em hiểu ý kiến trên như thế nào? Hãy làm sáng tỏ một số truyện ngắn mà chúng ta đã học trong lớp Ngữ Văn lớp 11 của chúng ta.
Giải thích về quan điểm của hai tác giả:
Trương Hiền Lương và Truman Capote tuy có cách thể hiện khác nhau nhưng đều làm nổi bật đặc điểm, phẩm chất của thể loại truyện ngắn:
Về đặc trưng thể loại, truyện ngắn cần “đậm” (Trương Hiền Lương), “không dài” (Truman Capote):
+ Dung lượng hạn chế – truyện ngắn còn ít.
+ Truyện ngắn thường chỉ tập trung miêu tả một hiện tượng đời sống, tái hiện một khoảnh khắc của con người, một mảng hiện thực.
+ Ít nhân vật, ít sự kiện.
+ Kết cấu thường không phức tạp, cốt truyện diễn ra trong một khoảng thời gian và không gian hạn hẹp, thường chỉ xoay quanh một tình huống chủ đạo.
+ Các chi tiết cô đọng, lối văn bao hàm ý nghĩa sâu xa, tạo cho tác phẩm một chiều sâu khó tả.
Truyện ngắn tuy ngắn gọn, súc tích nhưng lại có phẩm chất thẩm mỹ tiêu biểu:
+ Ngắn gọn mà tinh túy như “Nước cốt” (Trương Hiền Lương): Tập trung vào những khoảnh khắc ý nghĩa nhất của cuộc đời, cô đọng nhưng có khả năng khái quát hiện thực cao. .
+ Phản ánh “chiều sâu” (Truman Capote): chiều sâu của cuộc đời, chiều sâu của tâm hồn và trí tuệ nhà văn (nghĩ về hiện thực, con người); chiều sâu của ngôn ngữ tài hoa của nghệ sĩ (xây dựng cốt truyện, kể chuyện, khắc họa tính cách, miêu tả tâm lí nhân vật) ), chi tiết nghệ thuật, sử dụng ngôn ngữ, v.v.).Thể loại này đòi hỏi rất nhiều sự sáng tạo của tác giả
– Cả hai quan điểm đều là những định nghĩa sâu sắc, độc đáo về truyện ngắn
chứng minh:
– Thí sinh cần lấy dẫn chứng, phân tích thuyết phục để làm sáng tỏ những lý giải trên.
Thảo luận mở rộng:
——Để mỗi truyện ngắn thực sự là một cốc “nước cốt đậm đặc” có “chiều sâu” về nội dung và nghệ thuật, người viết phải không ngừng trau dồi tài năng, rèn luyện nội lực trong kỹ năng viết, thấu hiểu sâu sắc ý nghĩa của cuộc đời và con người .
– Để người đọc có thể tiếp nhận và khám phá những chiều sâu đó, họ phải hoàn toàn gắn bó với tác phẩm, cùng tác giả tích cực sáng tạo.