Ý nghĩa của việc gọi “tôi” và “anh ấy” trong bài thơ “Koizumi” của Thanh Hải

Nửa đầu bài thơ “Mùa xuân nho nhỏ” tác giả sử dụng đại từ “tôi”, nửa sau tác giả sử dụng đại từ “anh”. Sự thay đổi nhân xưng chủ thể trữ tình này rất có ý nghĩa, hoàn toàn phù hợp với sự thay đổi tư tưởng tình cảm trong bài thơ.

Đầu tiên, cả “tôi” và “anh ấy” đều được xưng hô là đại từ nhân xưng ngôi thứ nhất. Mở đầu bài thơ, trước vẻ đẹp và sức sống của thiên nhiên, nhà thơ reo vui:

“Mọc giữa dòng sông xanh
một bông hoa màu tím
ôi chim chiền chiện
hát to
lấp lánh từng giọt
Tôi đặt tay lên nguồn cảm hứng”.

từ “tôi” trong một câu “Tôi giữ nguồn cảm hứng của mình trong tay” Nó không chỉ thể hiện cái “tôi” cụ thể của riêng nhà thơ mà còn thể hiện sự nâng niu, trân trọng vẻ đẹp của mùa xuân và cuộc sống. Thừa nhận cái “tôi” tạo nên sự gần gũi, nghĩa cử hòa hợp giữa con người với thiên nhiên, giữa con người với con người. Nếu thay bằng chữ ta thì không phù hợp với nội dung tình cảm đó chút nào, lại chỉ vẽ ra một tư thế có vẻ phô trương.

Đến phần tiếp theo, khi bày tỏ suy nghĩ của mình một cách nghiêm túc Mong muốn cống hiến những gì tinh túy nhất của đời mình cho cuộc sống chung của dân tộc, của đất nước Đại từ “tôi” tạo sắc thái ước vọng quan trọng, thiêng liêng:

“Tôi đã làm cho những con chim hót
tôi làm một bông hoa
chúng ta hòa hợp
Nốt trầm xao xuyến”.

Chữ “tôi” có vẻ trịch thượng và cao ngạo đối với “anh”, nhưng không phải vậy. “Tôi” ở đây không còn là ngôi thứ nhất mà là ngôi thứ ba, tức là “chúng tôi”. Điều ước này không chỉ là mong ước của riêng nhà thơ, mà còn là mong ước của “chúng ta”, mong ước của các thế hệ người Việt Nam đang sống và cống hiến hết mình vì sự nghiệp chung. Cái “tôi” của tác giả thay thế cho nhiều cái “tôi” khác phải chuyển thành “ta”. Nhưng “tôi” không vô hình mà vẫn nhận ra giọng nói yếu ớt, khiêm nhường, yêu thương của “tôi” Thanh Hải.