Cảm nhận đoạn trích: “Dòng sông đẹp… tiếng gà” trích trong tùy bút “Ai đã đặt tên cho dòng sông” của Hoàng Phủ Ngọc Tường

ai đó đã từng viết “Đất nước có muôn vàn dòng sông, nhưng chỉ có thể yêu và nhớ một dòng sông, cũng như cuộc đời có muôn vàn mối tình, nhưng chỉ có một mối tình mang theo mãi mãi”. Ừ thì ai cũng có một dòng sông “thương nhớ”, nhưng nỗi nhớ của mỗi người là khác nhau. Với Nguyễn Tuân, dòng sông ông mang đến là Đà Giang dữ dội mà trữ tình, Tế Hanh nhớ “dòng sông xanh biếc”, Hoài Vũ đầy phù sa Vàm Cỏ, Quang Dũng chưa quên dòng sông “một chiều” Mã Ái.Yêu…rồi Hoàng Phủ Ngọc Tường và Hương phải lòng kinh thành Huế qua bài viết “Ai Đã Đặt Tên Cho Dòng Sông Này”.

Hiểu biết sâu sắc về Huế, hiểu biết về các thủy trình của sông Hương, kết hợp với văn phong khoa học, chất trí tuệ và chất trữ tình, giữa lập luận sắc bén và tư duy đa chiều – Huang Fuyutang đã thực sự mang đến sự hiểu biết sâu sắc về sông Hương – dòng sông của niềm đam mê thi ca. . .Tất cả những giá trị đặc sắc ấy được tác giả đi sâu khai thác qua đoạn trích:

“trên dòng sông xinh đẹp […] bát gà”

Là một nhà văn trưởng thành ở Huế, trước khi viết bài này, tôi đã gắn bó với Huế và gần như cả cuộc đời bên sông Hương. Bởi vậy, Hoàng Phủ Ngọc Tường hiểu Hương Giang hơn ai hết. Sông Hương bên ông như người tình, cùng ông suốt đời đi tìm và lý giải nguồn gốc tên gọi. Bài này do các nhà văn Huế viết năm 1981, là tuyển tập cùng tên. Đoạn trích trên là một đoạn ở đầu bài viết – sông Hương ở thượng nguồn Trường Sơn và đoạn chảy qua lục địa và đồng bằng.

Mở đầu đoạn trích, tác giả nói: “Trong số những dòng sông đẹp ở các quốc gia khác nhau mà tôi thường nghe nói đến, chỉ có sông Hương là có vẻ thuộc về một thành phố.” Trong lời tựa đầy xúc động ấy, tác giả đã so sánh sông Hương với “những dòng sông đẹp” của thế giới nhưng trên hết, tác giả khẳng định “chỉ có sông Hương là của một thành phố”. Lời khẳng định đó cũng chính là niềm tự hào của tác giả về dòng sông quê hương-dòng sông thơ mộng của quê hương.

Đằng sau lời khẳng định đó, tác giả đã nhân cách hóa, kết hợp với nhiều động từ mạnh theo lối miêu tả, làm nổi bật vẻ đẹp của sông Hương Đại Thiên Lý. Thượng nguồn sông Hương có mối liên hệ sâu xa với dãy núi Trường Sơn. Kết hợp những hiểu biết về địa lý, cấu trúc vùng và địa hình, tác giả đã thể hiện một cách sinh động hình ảnh sông Hương bên rừng xưa.Trong mắt người viết, Tống Tương là một “Cô gái giang hồ tự do và hoang dã”.Quá trình đó được tác giả so sánh với vũ điệu của cô gái Deegan, vũ điệu của rừng xanh: “Bài ca của rừng rú dưới bóng cây đại thụ, cuồng nộ trong thác ghềnh, xoáy vào vực thẳm bí ẩn, và đôi khi trở nên dịu dàng và say đắm ngàn dặm.” “Đỗ quyên dài đỏ rực trong bông hoa rừng”.

Các câu giới thiệu được phân tách bằng dấu phẩy để tạo thành các câu phức lặp lại. Dòng sông hương chảy qua những câu này đẹp quá. Nét hùng vĩ và thơ mộng hòa quyện vào nhau tạo nên nét nên thơ, đậm đà cho dòng sông mang tên người con gái này.Chỉ bằng mấy từ, tác giả đã huy động hàng loạt tính từ, động từ, ẩn dụ, nhân hóa… để dòng sông có sự sống và có linh hồn: tác giả gọi Sông Tương Hương “hát”, “to”, “dữ dội”, “quay”, “bí ẩn”… Nhưng đằng sau vẻ hùng vĩ, dữ dội ấy là một dòng sông nước hoa thơ mộng, trữ tình, thanh tao tao nhã, mái tóc kiêu sa nở rộ. “cho dặm” Và “Đắp trên sắc đỏ rừng đỗ quyên” thú vị.

Sông Hương đâu chỉ có vẻ bề ngoài “Tự do và hoang dã” Mà còn bằng vẻ đẹp tâm hồn và trí tuệ. Trường Sơn và sông Hương đã có một mối tình “nửa đời” thiết tha và bền chặt.Chính vì nửa đời lệ thuộc Trường Sơn mà Người ban cho sông Hương ngàn ân “Tinh thần dũng cảm, tâm hồn tự do và trong sáng”Cũng chính rừng cổ thụ đã lấn át sức mạnh bản năng của cô gái, để khi nàng ra khỏi rừng cổ Trường Sơn, sông Hương vội mang theo làn sóng. “Hiền lành và trí tuệ là mẹ phù sa của văn hóa dân tộc”.

Nét thơ của Hoàng Phủ Ngọc Tường có sức xoa dịu tâm hồn. Nếu như trước đây, sông Hương hiện lên với những từ sắc nhọn, dữ dội như “nước xoáy, dòng nước, tiếng gầm” toát lên vẻ tôn nghiêm, uy nghiêm của người lội ngược dòng, thì ở đây có rất nhiều tính từ hoa mỹ để ca ngợi vẻ đẹp thiên nhiên của Tương Giang: “Dịu dàng, Trí tuệ, Shamu”…Những mỹ từ này còn tôn thêm vẻ nữ tính, sang trọng cho Hương ấm áp và bí ẩn.

Nhan sắc của cô gái giang hồ ấy thật khó đoán, bởi mỗi giai đoạn Hương lại mang một vẻ đẹp khác nhau. Khi rời Trường Sơn, dòng sông “đóng cửa rừng ném chìa khóa vào hang dưới chân núi Kim Phong”. Từ đó, cô khóa chặt nỗi lòng “không muốn thổ lộ” trong sâu thẳm trái tim mình và tiếp tục hành trình tìm kiếm “người tình mình hằng mong đợi”.

Có một đoạn mà tác giả thêm vào để thảo luận: “Nếu chỉ tập trung vào vẻ bề ngoài của lâu đài, tôi không nghĩ người ta sẽ hiểu hết được bản chất của sông Hương, bởi nó đã trải qua một hành trình gian nan”. Lời ca trữ tình dường như biện minh cho chút ít của cô gái Tương Giang, đồng thời cũng bộc lộ sự hiểu biết sâu rộng về thủy đạo Thạch Giang. Từ đây, ngòi bút của nhà văn chảy đến Zhouhe – một cánh đồng phù sa đầy hoa dại.

Khi chảy qua đồng bằng, tác giả so sánh sông Hương với “Người đẹp ngủ giữa cánh đồng hoa dại Châu Hóa”.

Trong đoạn tiếp theo, Huang Fuyutang mô tả sông Hương từ góc độ thơ mộng và nên thơ. Nhìn từ xa, dòng sông Hương uốn lượn quyến rũ. Gợi nhớ đến câu chuyện cổ tích “Nàng công chúa ngủ trong rừng” – Hoàng Phủ Ngọc Tường toát lên vẻ đẹp trong sáng, hồn nhiên của dòng sông, đến nỗi từ đó, ngòi bút của nhà văn cuốn người đọc vào men say của dòng chảy ấy. mạng sống. Tác giả viết: “Phải mất nhiều thế kỷ để người tình được mong đợi đánh thức những bông hoa dại trong tuần và vẻ đẹp ngủ quên của cánh đồng”. Nhưng khi bạn tỉnh dậy, người yêu của bạn không biết đi đâu? Hương Giang tỉnh ra mới biết. Chính điều này đã tạo nên góc nhìn hấp dẫn của bức tranh. Xa xa núi non, sông Hương không ngừng đổi dòng. Sự thay đổi này tạo ra một “bước ngoặt đột ngột”, mà các tác giả gọi là “sự tìm kiếm có ý thức” người yêu tương lai.

Vô tình, Xun Mi đã tạo nên vẻ đẹp nên thơ và đẹp như tranh vẽ cho dòng sông. Sông Hương được nhà văn miêu tả thật gợi cảm biết bao, dòng sông uốn khúc như những “đường cong mềm mại” và có lúc “mềm mại như dải lụa”.Phần đẹp nhất của đường cong mềm mại của cô gái Tương Giang là “Sông Hương từ trung đoàn chảy theo hướng bắc nam, qua điện Hồng Chén, đến ngang Ngọc Trản thì rẽ hướng tây bắc, men theo đáy bãi Nguyệt Biều, Lương Quán rồi bất ngờ vẽ một vòng cung rất tròn ở giữa. hướng đông bắc, Bám chân núi Thiên Mụ, xuôi về Huế.

Bài viết này sử dụng phép liệt kê: Hòn Chén, Ngọc Trản, Nguyệt Biều, Lương Quán, Thiên Mụ… để cho người đọc thấy một hình ảnh đẹp về danh lam thắng cảnh của xứ Huế. Hơn nữa, cách nói của tác giả gợi lên dòng chảy trữ tình của dòng sông: “Đi—rẽ—vòng tròn—vẽ một vòng cung—giữ—thả…”.Hệ thống động từ miêu tả dòng chảy làm cho sông Hương có vẻ chân thực, sắc nét, sống động như hiện diện đầy sức sống.

Tác giả quan sát và cảm nhận từ một góc độ gần hơn “Từ Chu đến đây, sông Hương vẫn chảy trong âm vang Trường Sơn, xuyên qua vực thẳm dưới chân núi Ngọc Trang khiến nước xanh thẫm”. Đi trong “âm vang” là đi trong tiếng vọng, bước theo tiếng cháu chắt. Dòng nước dù uốn lượn nhưng tốc độ vẫn mạnh và khó kiểm soát. Nhưng khi đến Vọng Kinh, Tam Thai, Lưu Báo thì sức mạnh của dòng sông bị kìm hãm.

Từ đây nhìn ra chỉ thấy một màu nước xanh thẫm, thoai thoải.Màu xanh thẳm của nước hòa vào bóng dáng hùng vĩ “Hai đỉnh sừng sững như lâu đài, hai đỉnh cao đột ngột như Vọng Cảnh, Tam Thai, Lưu Bảo”. Tạo hình đẹp như những làn điệu dân ca xứ Huế “Con đường Huế bên em – núi non xanh nước biếc, đẹp như tranh vẽ”. Màu của nước hòa với màu của núi đồi, lấp lánh trên bầu trời phía Tây Nam thành phố, một màu chỉ có ở Huế: “Sáng xanh, trưa vàng, chiều tím’.Cái màu sắc không trộn lẫn ấy đã từng thổn thức trong một đoạn văn của Tabean:

“Bốn chuyến đi Huế
Vẫn lạ lùng như lần đầu
dòng sông hương trôi lơ đãng
Nắng tím quấn chân cầu”

Không chỉ vậy, Tương Giang còn đẹp bởi “vẻ đẹp trầm mặc như triết lý, như cổ thi”. Giữa núi rừng, sông Hương như lặng mình.bởi vì cô ấy đi ngang qua một “Hoàng đế đã ngủ say ngàn năm bị phong ấn ở sâu trong rừng thông cô đơn, và sự kiêu ngạo u ám của lăng mộ khổng lồ tràn ngập thượng nguồn. “Núi bao quanh mây phong – Một mảnh trăng cổ thụ, vạn niệm”.

kết thúc:

Sử dụng thủ pháp miêu tả, nhân hóa, so sánh tu từ, liên tưởng độc đáo, ngôn ngữ trí tuệ, giàu chất thơ, kết cấu hội họa, giọng văn mượt mà, thiết tha tạo nên khí chất trữ tình sâu lắng, dịu dàng, chân thành. Dường như dòng sông Hương mỗi khi đi qua vùng đất này lại cúi đầu tưởng nhớ những anh hùng đã khuất, như đang hoài niệm về một quá khứ vàng son. Sự tĩnh lặng của dòng sông cũng giống như nét đẹp văn hóa của người Huế vốn coi trọng yếu tố tâm linh, đặc biệt là lòng thành kính với tổ tiên.Có lẽ vì thế mà mặt nước Hương Giang bỗng phẳng lặng, trải dài cho đến khi nhập lại “Chuông chùa Thiên Mục ngân vang, gà gáy thôn Trung Nguyên”. Chính vẻ đẹp trầm mặc, giản dị của thơ cổ đã đi vào thơ, văn của bao thế hệ nhà thơ, nhà văn.