Cùng trẻ cảm nhận tình yêu biển đảo, đất nước

làng bản là một truyện ngắn xuất sắc của tác giả Kim Ran và nền văn học Việt Nam hiện đại. Thông qua hình tượng nhân vật ông Hai, tác phẩm phản ánh và ngợi ca nỗi nhớ quê hương, lòng yêu nước chân thành, thanh liêm của người nông dân Việt Nam trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp.

Xoay quanh tình cảm của ông Hai đối với làng Daoji của mình, nhà văn Kim Lan đã có một khám phá độc đáo. Ông Hải rất tự hào về làng Chợ Dầu của mình vì nó rất khang trang, giàu đẹp. Làng Chợ Dầu còn là làng kháng chiến, anh dũng, ngoan cường của nhân dân làng Chợ Dầu. Nhưng không may, ở nơi tản cư, ông Hai bất ngờ nghe tin làng Chợ Dầu bị địch theo dõi, dân chợ Dầu làm ăn gian dối với người Việt. Tin sai sự thật ấy cuối cùng cũng được đính chính nhưng nhân vật ông Hay đã phải đấu tranh quyết liệt trong thời gian đó, giúp bộc lộ và khẳng định phẩm chất của nhân vật.

Nghe tin có người trong làng đuổi kẻ gian vì có người nhà quê, vì ông Hai nhầm làng với Xicun nên ông vô cùng đau đớn, nước mắt chảy dài trên má. Cảm giác xấu hổ, chua xót dâng lên trong tâm hồn và thể xác anh. Anh Hai cúi gằm mặt, vẻ bơ phờ, như vừa đánh mất một thứ vô cùng quý giá.

Tâm trạng ấy bộc lộ sâu sắc lòng yêu nước thương nòi của ông. Nỗi dằn vặt và lo lắng trong lòng cuộn lên và xoắn lấy trái tim anh. Một cuộc đấu tranh nội tâm khốc liệt xảy ra sau đó, nhưng ngày hôm sau, nó còn dữ dội hơn. Cuối cùng, ông không về làng mà bày tỏ lòng trung thành với cách mạng và công cuộc kháng chiến, ủng hộ Bác Hồ.

Để tâm hồn được an ủi và tìm thấy sự bình yên, ông đã hỏi lũ trẻ những câu rất nhàm chán, bởi ông vừa muốn nghe về làng Chợ Dầu, vừa muốn nghe lũ trẻ kể về ngôi làng mà ông hằng yêu mến bấy lâu nay. Nó không còn hoàn hảo nữa. Bây giờ nhắc đến làng, ông vừa tự hào vừa giận. Tự hào, vì đó là nơi chôn nhau cắt rốn, là quê hương của mình. Giận đạo nhân đã phản bội tình yêu của mình, phản bội tổ quốc, xâm phạm thứ mà mình ngưỡng mộ và tôn thờ bấy lâu nay.

Cách Hải thể hiện tình yêu rất giản dị và chân thành. Câu trả lời từ đứa con út: “Hồ Chí Minh muôn năm” Hay trái tim anh? Ông nói chuyện hoặc tâm sự với con để vơi đi nỗi đau, sự xấu hổ và dằn vặt đã ám ảnh ông những ngày qua. Những dòng ngắn gọn, sâu sắc, chân thành nói lên tình cảm sâu nặng trong lòng ông Haitu.

Ông Hai đã thay đổi từ một nông dân yêu quê thành một công dân yêu nước, yêu kháng chiến. Tình yêu quê hương, yêu nước hòa quyện thành một trong những suy nghĩ, tình cảm và hành động của ông Hai. Thứ tình cảm ấy thống nhất, hòa quyện như lòng yêu nước cao cả hơn tình quê. Đây là nét đẹp truyền thống mang tinh thần thời đại. Ông Hai là hình ảnh tiêu biểu của người nông dân thời Chống Pháp.