Tính năng luận án
1. Lập luận chặt chẽ.
Viết luận văn là đưa ra luận điểm, luận cứ, luận cứ, đòi hỏi tính logic, chặt chẽ có tính hệ thống. Hiểu chặt chẽ trong hệ thống luận cứ: luận điểm, luận cứ, luận cứ phải thống nhất. Mỗi yếu tố trong lập luận không được mâu thuẫn với chính nó mà phải phục vụ cho việc làm sáng tỏ vấn đề của luận điểm. Ngoài ra, từ quan điểm phong cách, với tư cách là một nghệ thuật thuyết phục, lập luận đòi hỏi sự kết hợp nhất định giữa sự cứng rắn và mềm mại.
2. Tính thuyết phục cao:
Đây là đặc điểm chính của bài viết, một từ khóa quan trọng. Trong một bài văn nghị luận, cần phải uốn nắn ngôn từ, vận dụng tư duy, sắp xếp ý kiến và dẫn chứng để tạo nên một bài văn nghị luận thật thuyết phục.
3. Trang trọng và Quảng cáo:
Ngoài đặc điểm chặt chẽ và thuyết phục, tính nghiêm túc và công khai là đặc điểm không thể thiếu của văn nghị luận. Hãy xem xét một số bài luận tranh luận cũ: Bình Ngô Đại Cáo, Phú sông Bạch Đằng, Hịch tướng sĩ…những tác phẩm này đã trở thành bất hủ trong dòng văn học nói chung và trong văn hóa của người Việt Nam nói riêng. Trong các tư liệu này đã thể hiện thời đại, hoàn cảnh ra đời của tác phẩm và sự trang trọng, quảng bá của tác phẩm khi đến tay người đọc vào giờ phút thiêng liêng của dân tộc ta.
Hơn thế nữa, không chỉ văn xuôi xưa mới có tính trang trọng, cởi mở mà ngay cả ngày nay, tính trang trọng, công khai vẫn là tính chất cần có của văn nghị luận. Kết hợp giữa đặc điểm chặt chẽ và tính thuyết phục cao, chúng ta dễ dàng nhận ra: Phải chăng dư luận chưa đủ sức thuyết phục? Thuyết phục không phải chỉ một người, một nhóm người mà là nhiều người. Vì vậy, cần có một mức độ công khai nhất định trong bài báo, công khai bằng chứng, minh chứng, chứng minh…
Đối với điều này, người viết cần duy trì một lực hấp dẫn nhất định trong khi viết. Thái độ lập luận, thuyết phục phải chính chắn, ngôn ngữ lập luận phải nghiêm túc. Khi tranh luận thuyết phục phải có thái độ lắng nghe và giao tiếp, không áp đặt ý kiến của mình lên ý kiến của cử tọa, độc giả. Ngôn ngữ hàn lâm dùng để viết, ngôn ngữ nói tránh ngôn ngữ viết, ngôn ngữ nói không nên dùng, ngôn ngữ trau chuốt.