Chuyên đề: Đọc – Hiểu “Bài hát Thiên nga” Nguyễn Công Sơ

Đọc đoạn thơ dưới đây và trả lời câu hỏi:

Vũ trụ thân mật không hoạt động,
Ông Hi Văn Tài Bố vào lồng.
Như một bài phát biểu từ biệt, với tư cách là cố vấn, với tư cách là thống đốc của phương Đông,
Kể cả chiến lược thao túng, tay gần như ngất xỉu.
Thường cầm cờ tướng,
Khi em về Phủ đoàn Thừa Thiên

(Trích “Bài ca ngất ngưởng” – Nguyễn Công Trứ)

a) Ý chính của đoạn thơ trên là gì?

b/ Câu vũ trụ nội vô biên được hiểu như thế nào? Cách thể hiện cử chỉ xuất thần của nhà thơ trong bài thơ?

c) Xác định và nêu hiệu quả nghệ thuật của các biện pháp tu từ trong đoạn thơ.

* Câu trả lời gợi ý:

a/ Nội dung chính của bài thơ: Nguyễn Công Ruân thể hiện cuộc sống ngất ngưởng của mình khi ở chức quyền hay tham quyền.

b/ Không cần nói rõ bản chất bên trong của vũ trụ: vạn vật trong vũ trụ chẳng qua là trách nhiệm của chính mình. Bài thơ thể hiện quan niệm nghệ thuật của Nho gia đầy tự tin, kiêu hãnh về trí tuệ và lí tưởng của bản thân, là một nét trang trọng trong phong thái cao quý của nhà thơ.

c/ Liệt kê: Nguyễn Công Trứ liệt kê các chức vụ, chức vụ mà ông đã kinh qua. Đó là những chức quan đứng đầu trong phạm vi của họ: Tham biện (Trưởng ban thi Hương, tức là Khảo thí), Tham biện (Trưởng ban quan quân: Cố vấn quân sự, Cố vấn bộ trưởng), Tổng đốc (đứng đầu một tỉnh hoặc nhiều tỉnh) , Tướng quân (Lãnh đội Cân Trấn Tây), Phủ Doãn (Thủ đô).

Hiệu quả nghệ thuật của phép liệt kê: lời khẳng định về những cá nhân lỗi lạc, lừng lẫy mà bất cứ nhà nho trung đại nào cũng mơ ước và kính trọng. Vì vậy, tác giả cũng cho rằng mình tài hoa, đó là một trong những biểu hiện đầu tiên của chất xuất thần trong bài thơ này.

Nguyễn Công phân tích bài thơ “Song trời” của Chu.