Giá trị nhân văn của kịch Vũ Như Tô của Nguyễn Huy Tưởng

Xuyên suốt vở kịch, Nguyễn Huy Tưởng xây dựng một Vũ Như Tô. Con người là hiện thân của cái đẹp – một lý tưởng của cái đẹp. Wu Rutao được tác giả miêu tả là một nhân vật bi thảm, vừa bướng bỉnh vừa yếu đuối, kiên quyết và dễ bối rối. Các nhân vật bi kịch thường không chỉ có trái tim đam mê và tham vọng mà còn sai lầm trong hành động và suy nghĩ của chính họ.Tuy nhiên, nhân vật bi kịch không bao giờ khuất phục trước hoàn cảnh đã kiên cường chống chọi, thách thức số phận

Và có thể thấy, tính cách nổi bật nhất của Ngô Từ chính là tính cách của một nghệ sĩ tài hoa, là hiện thân của khát vọng và đam mê sáng tạo cái đẹp. Nhưng trong những hoàn cảnh nhất định, cái đẹp lại trở nên phù phiếm, sang trọng, cao sang, thậm chí “cao quý đẫm máu” như “hoa ác”. Vì vậy, khi niềm đam mê ấy đến hồi kết, Ngô Từ tất yếu phải đối mặt với bi kịch của cuộc đời. Anh ta đã trở thành kẻ thù của nhân dân, nhưng công nhân không biết điều đó.

Tài năng của Ngô Từ chủ yếu được nhắc đến qua cách ứng xử của anh ở các tập, lớp trước, đặc biệt là sự đánh giá của các nhân vật khác về anh: một thiên tài “nghìn năm hiếm có”. Người nghệ sĩ này “có thể điều binh khiển tướng từng viên gạch đá như một vị tướng, có thể xây nhà cao tầng, nóc nhà, mây trời mà không thua từng viên gạch ngói”. Ông “gạt bút, trên lụa hiện ra hoa chim, biến hóa như công xòe đuôi”. Nhưng chính vì đam mê và khát khao sáng tạo, Ngô Tử càng dễ xa rời cuộc sống hiện thực, càng tỉnh táo trong sáng tạo nghệ thuật, càng bối rối trước những bộn bề của cuộc sống thường ngày.

Hồi 5, không nói nhiều đến tài năng của các nhân vật, mà thay vào đó Vũ Như Tô lại đi tìm câu trả lời: Xây Cửu Trùng Đài đúng hay sai? Có công hay có tội? Nhưng cuối cùng, Wu Rutao đã không trả lời thỏa đáng câu hỏi này, bởi vì ông chỉ đứng trên quan điểm của một nghệ sĩ, không phải là quan điểm của người dân, đứng trên quan điểm của cái đẹp, không phải là quan điểm của cái thiện. . Thế là anh phải đối mặt với một sự thật vô cùng phũ phàng mà ngay chính bản thân anh cũng cảm thấy “nực cười”, anh trở thành kẻ thù của nhân dân, và ước mơ cao cả của anh về bàn thờ Gudeng đã tan thành mây khói khi anh bị người dân đốt thành tro. Đáng buồn thay, kết quả mà anh nhận được là một cái chết bi thảm.

Việc tạo ra Cửu Trùng Đài không phải là tội lỗi, nhưng nó là một dự án tốn kém: hàng chục nghìn công nhân, tiền như nước, gỗ chất đống như núi, nạn đói vẫn tiếp diễn và “giấc mộng xây nhà cao tầng” đã làm dấy lên sự bất mãn mạnh mẽ trong nhân dân. Với lập trường cứng rắn Dựng đài: “Nghề ta là ngọn đèn lớn”, Ngô Từ đã thất bại vì yêu cầu dân chúng hy sinh quá nhiều chứ đâu cần nghệ thuật “chơi hầu vua”. .khi nghệ thuật không được người dân quan tâm Lúc đó nghệ thuật khó tồn tại, dù rất thích nghệ sĩ nhưng việc họ giết Wu Rutao là bất khả kháng.

Bi kịch của Wu Rutao có ý nghĩa nhân văn sâu rộng, anh khát khao sáng tạo nghệ thuật để đạt tới cái đẹp hoàn mỹ, sáng tạo giá trị tinh thần vĩnh hằng bằng tài năng. Nhưng ý nguyện tốt đẹp của người nghệ sĩ đã không được hiểu đúng và bị người đời phá bỏ. Đây là bài học cay đắng cho số phận nghệ sĩ, nghệ thuật mà lịch sử đã nhiều lần phải trả giá.

Đồng thời qua tấn bi kịch của Ngô Từ, tác giả cũng đặt ra nhiều câu hỏi nhân sinh sâu sắc. Bi kịch ấy đã thức tỉnh mỗi chúng ta về ý nghĩa của một câu hỏi muôn thuở. Đó là mối quan hệ giữa nghệ thuật và cuộc sống, mối quan hệ giữa lý tưởng nghệ thuật cao cả, vĩnh cửu với lợi ích sống còn của nhân dân…” Chỉ có nghệ thuật mới tồn tại, mới được nhân dân tôn trọng, bảo vệ và yêu quý, nếu không thì cũng chỉ trở thành một bi kịch.