Về ý thức đương đại bảo vệ văn hóa dân tộc

Mỗi quốc gia đều có một nền văn hóa độc đáo. Chính bản sắc văn hóa độc đáo này là sợi dây kết nối mọi cá nhân trong một cộng đồng chung xuyên suốt lịch sử. Mất bản sắc văn hóa dân tộc là mất tất cả. Vì vậy, trong thời đại ngày nay, việc nâng cao ý thức bảo vệ văn hóa dân tộc của mọi người là một việc hết sức cần thiết.

Toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế đang diễn ra ngày càng mạnh mẽ và sâu rộng trong thế giới hiện đại, không chỉ trong lĩnh vực kinh tế mà còn mở rộng, lan tỏa và thâm nhập vào các lĩnh vực khác của đời sống. Đời sống, từ xã hội, môi trường đến khoa học công nghệ, văn hóa, pháp luật, giáo dục… là quá trình toàn cầu hóa và hội nhập kinh tế quốc tế tác động, thâm nhập mọi lĩnh vực của người dân các nước. Toàn cầu hóa vừa là cơ hội để hội nhập và phát triển kinh tế – xã hội, nhưng cũng là thách thức to lớn, đôi khi hoàn toàn mới đối với việc gìn giữ, bảo vệ, phát huy và phát triển những giá trị, đặc trưng Văn hóa truyền thống riêng biệt, đặc sắc của thế giới hiện đại.

Văn hóa dân tộc là gì?

Văn hóa là hệ thống hữu cơ các giá trị vật chất và giá trị tinh thần do con người sáng tạo và tích lũy trong quá trình hoạt động thực tiễn và trong mối quan hệ tương tác giữa con người với tự nhiên và môi trường xã hội. Văn hóa dân tộc là sản phẩm do dân tộc sáng tạo ra, được không ngừng xây dựng, bảo tồn và phát triển từ thế hệ này sang thế hệ khác.

Vì sao chúng ta cần phải biết giữ gìn văn hóa dân tộc?

Vấn đề bảo tồn văn hóa dân tộc và những giá trị tinh thần tốt đẹp đã được hình thành và lưu truyền từ xa xưa cho đến nay. Trong thời đại toàn cầu hóa ngày nay, bảo vệ văn hóa là điều đáng mừng, đồng thời cũng là điều thực tế và cần thiết.

Quá trình toàn cầu hóa không chỉ thúc đẩy sự đồng nhất của con người về mọi mặt mà còn tạo ra giá trị phổ quát cho nhiều quốc gia, nhiều dân tộc, tạo cho mọi người những điều kiện, cơ hội tốt để phát huy, phát triển những giá trị riêng, độc đáo, đặc trưng của mình. Điều đó có nghĩa là, nền văn hóa của các dân tộc anh em vừa đa dạng vừa thống nhất.

Nếu biết giữ gìn văn hóa dân tộc, tâm hồn mỗi người sẽ trở nên phong phú, nhân hậu, vốn sống tăng lên, hiểu biết hơn về cội nguồn, quê hương và biết thêm nhiều kiến ​​thức mới về thế giới. Một xã hội giữ gìn văn hóa là một xã hội văn minh.

Nếu không biết giữ gìn văn hóa, tâm hồn mỗi người sẽ trở nên khô khan, sự hiểu biết về cuộc sống sẽ bị hạn chế, dẫn đến những hiểu biết lệch lạc, không đúng đắn. Một xã hội không giữ gìn văn hóa và những gì tốt đẹp của tổ tiên để lại là một xã hội trống rỗng, nếu quên đi cái gốc của cái thiện thì không thể phát triển bền vững.

Thời gian qua, ở nước ta đang diễn ra sự đảo lộn nhiều giá trị văn hóa, trong đó phải kể đến những giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp như lòng biết ơn, nghĩa lý, lòng vị tha, tính trung thực, v.v. Và vị, những biến động phức tạp về đạo đức, nhất là tâm linh, tôn giáo, v.v.

Một số giá trị văn hóa ngoại lai, lệch lạc tiếp tục xâm nhập vào đời sống văn hóa Việt Nam. Chủ nghĩa tiêu thụ, khoái lạc, ham tiền, kỹ trị, tư tưởng vị kỷ, cá nhân cực đoan, tà giáo và chạy theo lối sống, thị hiếu thấp kém, dị đoan, không phù hợp của các bộ phận thiểu số, các tệ nạn xã hội nguy hiểm như ma túy, mại dâm ngấm ngầm xâm nhập, tác động đến nhân dân trong đời sống văn hóa, nhất là giới trẻ.

Nhiều bạn trẻ bị ảnh hưởng quá lớn dẫn đến hành vi cực đoan, thậm chí lệch lạc (tâm lý du học, cuộc sống quá “thoáng”…). Giới trẻ đang dần lãng quên những giá trị văn hóa tốt đẹp. Họ không biết cách ứng xử có văn hóa, dùng từ ngữ, cách nói, cách viết làm mất đi sự trong sáng của tiếng Việt.

Trước thực trạng đó, việc bảo vệ và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống là hết sức cần thiết và hết sức gian nan. Dù đã chuẩn bị tốt, nhưng chúng ta chưa lường hết tác động phức tạp của toàn cầu hóa, văn hóa truyền thống của chúng ta đang chịu sức ép, tác động mạnh mẽ, sâu sắc, đứng trước những thách thức chưa từng có.

Cần làm gì để bảo vệ và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc?

Trong thời đại ngày nay, để giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa của một dân tộc, điều quan trọng nhất là phải giữ gìn và phát huy những giá trị văn hóa còn được ưa chuộng trong nhân dân; sưu tầm, tìm kiếm, tu bổ những nét văn hóa quý đang dần mai một. biến mất nhưng có tác động lớn đến giá trị đời sống văn hóa tinh thần của nhân dân. Khuyến khích địa phương bảo vệ và phát triển các hoạt động văn hóa. Các giá trị văn hóa tích cực, có ảnh hưởng đến cuộc sống phải được bảo tồn. Những giá trị văn hóa nào lạc hậu, không còn phù hợp thì hãy mạnh dạn ra đi. Trong thời đại quốc tế hóa cao, việc chắt lọc văn hóa của mình, hội nhập với văn hóa thế giới là rất cần thiết.

Tích cực tăng cường hợp tác quốc tế về văn hóa, làm tốt hơn, hiệu quả hơn nhiệm vụ “giới thiệu văn hóa Việt Nam, đất nước, con người Việt Nam ra thế giới, tiếp thu có chọn lọc nhân văn, khoa học và tiến bộ của nước ngoài”, tăng cường sự đồng cảm, hiểu biết và gắn bó giữa nhân dân hai nước. tất cả các quốc gia trên thế giới. Nâng cao vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế và giúp nhân dân thế giới hiểu hơn về văn hóa, con người và đất nước Việt Nam.

Để xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc trong quá trình toàn cầu hóa, trước những thách thức và tác động phức tạp của toàn cầu hóa đến lĩnh vực văn hóa, chúng ta sẵn sàng và chủ động mở cửa, hội nhập và hòa vào xu thế chung. nguyên tắc, tranh thủ thời thế, khắc phục trở ngại, vượt qua thách thức, tự lực tự cường, tích cực xây dựng nền văn hóa dân tộc với sức mạnh, bản lĩnh và bản lĩnh dân tộc. Việc bảo vệ bản sắc dân tộc phải kết hợp với mở rộng giao lưu quốc tế, tiếp thu có chọn lọc những mặt tốt đẹp, tiến bộ của các nền văn hóa dân tộc khác.

Tăng cường bản lĩnh văn hóa của dân tộc ta trong quá trình giao lưu văn hóa và hội nhập quốc tế. Mục đích của hội nhập và giao tiếp là giữ gìn và củng cố bản sắc văn hóa, làm giàu có, phong phú và hiện đại hóa bản sắc này và cả nền văn hóa của chúng ta. Bảo vệ chủ quyền quốc gia và bản sắc văn hóa, đồng thời khắc sâu bản sắc và tâm hồn dân tộc thông qua giao tiếp và chấp nhận.

Trau dồi và phát huy những giá trị văn hóa của mình, đồng thời có thể tiếp nhận và lựa chọn những giá trị tốt đẹp của nhiều nền văn hóa khác, đồng thời làm giàu cho mình bằng những giá trị của nhiều nền văn hóa trên thế giới. Không phân biệt đông tây, không phân biệt gần xa. Tiếp tục phát huy hơn nữa các giá trị văn hóa đích thực của dân tộc như khát vọng hướng thiện, lòng yêu thương đồng bào, lời kêu gọi đạo lý của văn hóa bản địa mộc mạc mà sâu sắc của người Việt Nam, tạo dựng những chuẩn mực đạo đức văn hóa truyền thống bền vững, đó là được phản ánh trong gia đình, làng xã, cộng đồng và đất nước.

Phản đối các thuyết âm mưu, xâm lược văn hóa, bài trừ triệt để những yếu tố văn hóa ngoại lai không phù hợp, trái ngược với văn hóa dân tộc, có kỳ vọng vào sự phát triển của dân tộc Việt Nam trong thời đại ngày nay. Từ đó, chúng ta kiên quyết “ngăn chặn sự xâm nhập của văn hóa phẩm phản động, biến chất” từ bên ngoài vào nước ta. Chống sự áp đặt văn hóa nước lớn, phê phán và khắc phục tâm lý mặc cảm, bắt chước, nhầm lẫn, hoa mắt và các triệu chứng khác đối với một số sản phẩm văn hóa nước ngoài.

Các bạn trẻ hãy sống với bản lĩnh văn hóa của dân tộc mình. Không có nền văn hóa nào cao cả, không có nền văn hóa nào thấp kém, tất cả đều bình đẳng. Văn hóa không phải là thứ chúng ta học được, mà là thứ còn lại sau khi chúng ta quên đi những gì mình đã học. Chúng ta chỉ còn lại những suy nghĩ, đạo đức, thị hiếu và ý tưởng làm tăng và khuếch đại cảm giác sống của chúng ta.

Nền văn hóa của một quốc gia nằm trong trái tim và tâm hồn của người dân. Tiếp thu nền văn hóa mới là điều cần thiết, nhưng quan trọng hơn cả là phải bảo vệ và phát triển nền văn hóa dân tộc, không làm mất đi những giá trị tốt đẹp mà cha ông để lại, nhất là trong bối cảnh hiện nay, đất nước có nhiều nguy cơ rình rập.