Về nội dung của văn học, Belinsky nói: “Các nhà thơ, ngay cả những nhà thơ vĩ đại nhất, cũng phải là những nhà tư tưởng.”.Bên cạnh đó, nhà nghiên cứu Lê Ngọc Trà cho rằng: “Nghệ thuật luôn là tiếng nói của cảm xúc con người, sự thể hiện bản thân và nuôi dưỡng suy nghĩ.”

Từ những nhận xét trên, theo em, đặc điểm của văn học là gì? Em hãy chọn phân tích hai tác phẩm sau để bày tỏ suy nghĩ của mình: “Anh em trong vòng tay”, “Bếp lửa”, “Đoàn thuyền đánh cá”, “Chiếc lược ngà”, “Lặng lẽ Sapa”, “Ánh trăng”.

* Hướng dẫn bài tập về nhà:

1. Cả hai bài phê bình của Biêlinxki và Lê Ngọc Trà đều bàn về đặc điểm nội dung của tác phẩm văn học.

+ Suy nghĩ trong văn học là những suy nghĩ, trăn trở của người nghệ sĩ trước hiện thực cuộc sống, những câu hỏi, câu trả lời, tư tưởng dằn vặt về con người và cuộc đời. Phần thưởng của nhà văn vì đã cải thiện thực tế cuộc sống…

+ Như vậy, qua những quan sát của mình, Belinsky khẳng định vai trò của nhà văn là “người thư ký trung thành của thời đại”, là “nhà tư tưởng” tạo ra những tác phẩm có giá trị nội dung sâu sắc, góp phần tác động và cải tạo hiện thực xã hội.

+ Lê Ngọc Trà đề cập đến khía cạnh tình cảm trong văn học. “Tình” là những cảm xúc, tư tưởng được khuấy động từ tác phẩm nghệ thuật, có thể là tiếng kêu đau, là khúc ca mừng, vui hay buồn, là khúc ca hay khúc ca tuyệt vọng… Tác phẩm là nơi nhà văn “tâm sự “trái tim của họ. Ngoài ra, tác giả còn “gửi gắm” cảm xúc này đến độc giả, gây được tiếng vang ba lần.

Tổng hợp lại, các nhận xét của Belinsky và Li Yucha bàn về hai khía cạnh không thể tách rời trong nội dung của một tác phẩm văn học: tư tưởng và tình cảm.

Cả Belinsky và nhà phê bình Li Yucha đều là những trí thức vĩ đại đã dành nhiều thời gian cho văn học, và các bài phê bình của họ đã tổng kết những yêu cầu cơ bản và quan trọng đối với nội dung của một tác phẩm.

2. Tại sao “Nhà thơ, dù là nhà thơ vĩ đại nhất, cũng phải là nhà tư tưởng?”

+ Vũ Trọng Phụng cho rằng tiểu thuyết phải là “sự thật của đời sống”. Một tác phẩm nghệ thuật nếu chỉ miêu tả cuộc sống, nếu không đặt được những câu hỏi nhức nhối về cuộc đời và cuộc đời thì nó không thể đọng lại trong lòng người đọc.

+ Sứ mệnh hết sức cao cả của văn học là tác động, cải tạo hiện thực đời sống thông qua lực lượng vật chất tích cực nhất của nó là con người. Nếu bạn không thể tác động và gợi lên những suy nghĩ tích cực trong độc giả, thì làm sao bạn có thể khiến họ hành động để cuộc sống của họ tốt đẹp hơn?

+ Làm “nhà tư tưởng” là yêu cầu tất yếu và là sứ mệnh cao cả đối với người nghệ sĩ. Họ muốn đi sâu vào trong đại dương hiện thực, sàng lọc những gì tinh túy nhất, cốt yếu nhất, tạo nên những quặng tư tưởng sâu sắc, ý nghĩa để đưa vào tác phẩm của mình. Họ phải chỉ ra sự thật của cuộc sống và sự thật của tâm hồn con người. Chúng phải gợi lên những câu hỏi cơ bản trong cuộc sống để nói với người đọc. Mỗi nhà văn cần phải có một “lòng trung thành” sáng ngời soi đường cho dân tộc, cho thời đại, tìm ra con đường chân lý.

3. Vì sao nói “nghệ thuật luôn là tiếng nói của tình cảm con người, là sự tự biểu hiện và nuôi dưỡng tư tưởng?”

+ Văn học là sự phản ánh cuộc sống và phải thể hiện đúng sự thật về cuộc sống và con người. Nhưng sự thật của con người, không có gì đa dạng và phức tạp hơn sự thật của tâm trí. Văn học trở thành sứ giả của trái tim, là nhạc cụ tấu lên bao rung động của tâm hồn con người. .

+ Khác với đạo đức và triết học, quá trình tác động của văn học là quá trình từ trái tim đến tư tưởng, từ tình cảm đến lý trí và từ tình cảm đến lý trí. Văn học chuyển từ nhận thức sang tự nhận thức, từ giáo dục sang tự giáo dục. Con người muốn có sức mạnh cải tạo xã hội và gánh vác lịch sử thì cần văn học để truyền cảm hứng sống, để họ cảm nhận được dòng máu sôi sục trong tim, để họ lắng nghe và đồng cảm. Thời đại, giúp họ thực hiện ước mơ và khát vọng của con người thời đại. Văn chương lay động trái tim người đọc, bồi đắp thêm tình yêu cuộc sống, từ đó tác động vào cuộc sống, cải tạo cuộc sống, làm cho cuộc sống trở nên tốt đẹp hơn.

+ Nhà văn không chỉ tạo ra tác phẩm để chuyển tải những ý tưởng đã chết, đã chết. Như Gott đã từng nói: “Mọi lý thuyết đều là màu xám, chỉ có cây đời là mãi xanh tươi”. Vì vậy, tác phẩm văn học còn là diễn đàn đối thoại dân chủ giữa tác giả và độc giả, là cầu nối giữa trái tim và tâm hồn, trái tim và trái tim, nơi nhà văn bày tỏ tâm tư, nguyện vọng. tiếng vang.

+ Ngược lại, khi cảm nhận được tiếng nói bên trong, khi cộng hưởng với những tầng cảm xúc trong văn chương, người đọc dường như cũng thấy mình trong đó, cảm thấy được động viên, an ủi, cảm thấy được thấu hiểu.

⇒ Tình cảm trong tác phẩm văn học là tình cảm cá nhân được thăng hoa dưới lí tưởng thời đại, là tình cảm tích cực đưa con người đến những giá trị cao đẹp.

4. Có thể chứng minh bằng lập luận hoặc bằng công trình.

+ Sự thể hiện “nhà tư tưởng” trong tác phẩm văn học

+ Thể hiện những vấn đề quan trọng được xã hội quan tâm: chiến tranh/hòa bình, vấn đề con người, đạo đức…

+ Nhận thức và phát hiện ra những quy luật tất yếu của xã hội và lịch sử.

+ Khám phá chân lý vĩnh cửu về bản chất con người và hướng con người đến những giá trị chân- thiện- mỹ.

5. Hình thức diễn đạt và truyền đạt ý tưởng trong tác phẩm văn học.

+ “Thể hiện”: Tác phẩm chứa chan cảm xúc của nhân vật và tác giả.

+ “Gửi suy nghĩ của bạn”: Công việc ảnh hưởng và đánh thức những cảm xúc tốt

Có thể thấy, tư tưởng và tình cảm trong tác phẩm văn học là hai yếu tố không thể tách rời nhau: nếu tư tưởng là mảnh đất màu mỡ để tác phẩm văn học bén rễ và nảy mầm thì tình cảm chính là mùa xuân. Trái ngọt, ăn sâu vào lòng người.

Tư tưởng, tình cảm được ví như linh hồn của tác phẩm, để linh hồn ấy cần có một hình thức nghệ thuật phù hợp, độc đáo để tạo hình đẹp cho tác phẩm, giúp tác phẩm đến được với người đọc.

Trên thực tế, các bài phê bình của Bielinski và Lê Ngọc Trà rất hiệu quả, để lại cho chúng ta những bài học quý giá về quá trình sáng tạo và đồng sáng tạo.

+ Trong quá trình sáng tạo, nhà văn phải dùng cả trái tim, tấm lòng, trái tim, khối óc của mình để có thể tạo nên những tác phẩm có tư tưởng sâu sắc, tình cảm sâu sắc. Nhà văn là người cho máu. “

+ Người đọc không nên thờ ơ, thờ ơ khi đọc tác phẩm, hãy đọc bằng trái tim, thấu hiểu những gì tác giả gửi gắm, từ đó tự hoàn thiện nhân cách, sống tốt đẹp hơn, dùng những hành động thiết thực để cải tạo cuộc sống hiện thực.

Phân tích truyện ngắn “Hồng nhan theo chiều gió” của Nam Cao