Qua bài thơ “Ánh trăng” của Nguyễn Duy, em thấy trách nhiệm của mình đối với đất nước như thế nào?

Nguyễn Vệ thuộc thế hệ các nhà thơ quân đội trưởng thành trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Thơ ông gần gũi với văn học dân gian, mà hùng hồn, tài hoa, ăn sâu vào nghĩa và tình muôn thuở của người Việt Nam.thơ ánh trăng Được viết năm 1978, là nỗi trăn trở của nhà thơ về mình và những đổi thay trong cuộc đời.hình ảnh thông qua nghệ thuật “ánh trăng” Cũng như tình cảm của nhà thơ, bài thơ thể hiện sự suy ngẫm sâu sắc của nhân dân về những gian khổ đã qua và thái độ biết ơn, đồng thời gửi gắm đến thế hệ trẻ hôm nay trách nhiệm với đất, với nước.

Chiến tranh đã đi qua, nhiều người đã quen với môi trường sống mới tiện nghi, hiện đại nhưng dần quên đi quá khứ và những ký ức đẹp đẽ về bom đạn. Vì vậy, đoạn thơ này không chỉ là tiếng nói tâm tư, suy nghĩ của riêng Nguyễn Duy mà còn là tiếng nói của cả một lớp người, một thế hệ, là lời cảnh tỉnh đối với thế hệ trẻ hôm nay.

Bài thơ có hình thức một truyện ngắn được kể theo trình tự thời gian, trong đó ánh trăng là một hình ảnh trong sáng và giàu ý nghĩa:

“Thuở nhỏ, tôi sống với đồng
với sông rồi với biển
trong cuộc chiến rừng
Nhạc thị thiếp

khỏa thân và tự nhiên
hồn nhiên như cỏ
tưởng không bao giờ quên
Trăng tình yêu”.

Thuở nhỏ, thời chiến: con người sống chan hoà với thiên nhiên, trở thành người bạn tri kỉ với cây cỏ, với vầng trăng. Từ thuở ấu thơ cho đến khi trưởng thành, vầng trăng luôn gắn bó mật thiết với con người, dù trong hạnh phúc hay khốn khó. Vầng trăng là vẻ đẹp của đất nước thanh tao, dịu dàng; thiên nhiên vĩnh cửu, trong lành, thơ mộng. Vầng trăng không chỉ trở thành người bạn tâm giao mà còn là “tháng tri ân” tượng trưng cho tình yêu trong quá khứ.

Vầng trăng không chỉ là thiên nhiên thơ mộng, là bóng mát quê quen thuộc mà còn là biểu tượng của quá khứ, là biểu tượng của tình yêu, sự gắn bó, thủy chung của con người với đất nước. Như một lời thề, con người thề rằng sẽ luôn giữ vững tình yêu thủy chung với vầng trăng, với quê hương đất nước, quyết giữ vững tinh thần và phẩm chất cao quý của mình.

Tuy nhiên, kể từ khi đến thành phố này, mọi thứ thay đổi đến không ngờ.

“Kể từ khi trở lại thành phố
Quen ánh cửa gương
trăng qua ngõ
như một người qua đường. “

Khi hoàn cảnh sống thay đổi, sông núi được khơi thông, khó khăn qua đi, cuộc sống thị thành với những tiện nghi hiện đại như “đèn điện, cửa gương” khiến người ta quên đi quá khứ. Tháng năm “tình bạn” xưa rồi cũng là dĩ vãng, vô tình bị lãng quên. Trăng vẫn “đi qua ngõ”, vẫn trọn vẹn, vẫn trung thành và trìu mến, nhưng người đã quên trăng, thờ ơ, lạnh lùng, dửng dưng đến mức dửng dưng. Trăng nay bỗng lạ, không ai nhớ, không ai biết.

Cuộc sống cứ lặng lẽ trôi đi như vậy, và con người bị cuộc sống vật chất lôi cuốn. Sau những tháng ngày tất bật, bận rộn lo cho cuộc sống riêng. Ác liệt như một cuộc chiến: cái đói, cái tham của tâm hồn đã làm cho người ta quên đi tất cả. Họ khép mình trong những bức tường băng giá, bỏ quên cánh đồng, thiên nhiên cây cỏ. Cho đến hôm nay, khi những cơ sở vật chất ấy bỗng gặp trục trặc, họ mới chợt nhận ra rằng mọi thứ xung quanh mình vẫn nguyên vẹn:

“Thình lình đèn vụt tắt
phòng thu mua tối
vội vàng mở cửa sổ
Trăng tròn bất chợt”.

Tắt đèn chỉ là cái cớ. Bóng tối của vũ trụ không khủng khiếp bằng bóng tối của trái tim con người. Sự xuất hiện bất ngờ của vầng trăng khiến nhà thơ ngạc nhiên và nghi ngờ, đồng thời gợi lại cho ông bao kỉ niệm đẹp. Cả một mảnh quê xanh, một quá khứ hào hùng, một tấm lòng biết ơn, một lời thề trung thành hiện ra. Người nhìn trăng và “ngước mặt nhìn bạn” với cảm xúc “ứa nước mắt”, có cả sự tiếc nuối, trân trọng, lặng người:

“Hãy nhìn lên khuôn mặt của bạn
công cụ đẫm nước mắt
như đồng là một chiếc xe tăng
như sông và rừng”

Vầng trăng vẫn nhân hậu, nhân từ “Như đồng là bể, sông như rừng” gợi cho người ta nhớ về những tình cảm thiêng liêng, nhân hậu của quá khứ. Sự đối lập của hai câu thơ, nhịp điệu dồn dập và tỉ lệ, phép điệp ngữ, phép liệt kê dường như có thể diễn tả rõ hơn kí ức về thời đại chan hoà với thiên nhiên và vầng trăng. Sâu sắc, tình cảm, chính trực, chính ánh sáng giản dị, nhân hậu của ánh trăng đã soi sáng bao kỉ niệm đẹp, đánh thức bao cảm xúc tưởng như đang ngủ yên trong góc tối tâm hồn người lính. Lời thơ giản dị, chân chất như ánh trăng dịu dàng, ngôn ngữ cô đọng, trong sáng như “có gì rách nát”, những câu thơ lay động lòng người đọc:

“Trăng cứ tròn vành vạnh”
kể cho tôi nghe về anh chàng ngẫu nhiên đó
ánh trăng im lặng
Đủ làm tôi ngạc nhiên. “

Hình ảnh chiếc vương miện “vừa tròn” tượng trưng cho sự chính trực, trung thành đã khiến người đọc bất ngờ và xúc động. Dù người có “tai nạn” thì trăng vẫn độ lượng, bao dung. Trạng thái “im lặng” là thái độ nghiêm túc khiến người ta cảnh giác. Chính sự im lặng của vầng trăng đã đánh thức mọi người và làm xao xuyến trái tim người cựu chiến binh. Những người được ánh trăng “đánh thức” chính là sự thức tỉnh của nhân cách và trở về với lương tâm trong sạch. Đó là một từ xin lỗi, dằn vặt, tôn vinh. Ai đó có thể vô tâm mà quên đi, nhưng lẽ tự nhiên, những tình bạn đã qua luôn đong đầy và vĩnh cửu, bồi đắp thêm những niềm đau, sự ân hận và tiếc nuối trong tâm hồn con người.

Đoạn thơ như một câu chuyện riêng, đan xen giữa tự sự và trữ tình, giọng điệu vừa gợi cảm, vừa suy tư rất phù hợp với mạch cảm xúc của cả bài.

Bài thơ như một lời cảnh báo, nhắc nhở không chỉ đối với thế hệ vừa trải qua chiến tranh mà còn đối với thế hệ trẻ hôm nay, những người sẽ là thế hệ tiếp theo làm chủ đất nước. hướng về quá khứ, trách nhiệm với người đi trước, với chính mình: không quên quá khứ, trung thành, yêu đời, sống đẹp, cống hiến cho sự nghiệp xây dựng đất nước. Chúng ta hãy trân trọng ký ức về quá khứ và lòng biết ơn của những người Việt Nam đã hy sinh mạng sống của mình để bảo vệ độc lập dân tộc và làm xanh trái đất. Lãng quên không phải là cái tội, nhưng thật đáng xấu hổ và đáng khinh nếu chúng ta không biết trân trọng những gì thiêng liêng của dân tộc.

Thơ Nguyễn Duy sâu sắc, gần gũi với hồn ca dao Việt Nam. Thơ anh không cố tìm hình thức mới mà đi sâu vào ý nghĩa tình yêu muôn thuở của người Việt Nam. Ngôn ngữ thơ Nguyễn Duy không hoa mỹ nhưng chân chất, giản dị. Ánh trăng là minh chứng hùng hồn cho phong cách thơ đó. Bằng một suy nghĩ, nhà thơ đã tự đánh thức mình, nhắc nhở nhẹ nhàng mọi người, đồng thời củng cố trách nhiệm của con người trước lịch sử dân tộc và tương lai đất nước. Thơ nói bằng hình ảnh và do đó cũng có thể được hiểu qua lăng kính của tâm hồn.