
Tô Hoài có nhận xét về truyện ngắn của Nguyễn Thành Long như sau: “Mỗi truyện ngắn của Nguyễn Thanh Long như một trang đời, một mảng, một nét của đời. Ta thường thấy ở Nguyễn Thanh Long những lời bình nhỏ để nhắc nhở người đọc.”
Theo em nhận xét về truyện ngắn “Lặng lẽ Sapa” có đúng không? Hãy phân tích truyện ngắn để chứng minh quan điểm của bạn.
Hướng dẫn bài tập về nhà:
Nguyễn Thành Long là nhà văn chuyên viết truyện ngắn. Đỗ Hoài Ái khi nhận xét về truyện ngắn của Nguyễn Thành Long, anh nói: “Mỗi truyện ngắn của Nguyễn Thành Long như một trang sách, một hàng chữ, một cảnh đời. Ở Nguyễn Thành Long ta thường thấy những lời nhận xét nhỏ nhẹ, như sự dịu dàng với người đọc. .”nhắc nhở”.
Nhận xét trên cũng rất phù hợp với truyện ngắn Lặng lẽ Sapa, một truyện ngắn buồn tẻ và thơ mộng của Nguyễn Thành Long viết năm 1970, vào thời điểm xây dựng chủ nghĩa xã hội và chống chiến tranh tàn phá Việt Nam. Giặc Mỹ đang ở miền bắc.
1. Lặng lẽ Sa Pa cũng giống như một trang đời, một mảng, một nét được rút ra từ một đời.
Trong truyện ta bắt gặp một trang, một đoạn hay một khía cạnh nào đó của cuộc sống miền Bắc trong thời kỳ xây dựng chủ nghĩa xã hội và cuộc chiến tranh tàn khốc chống Mỹ cứu nước.
——Là một họa sĩ già xin anh em trong văn phòng hoãn vé nghỉ hưu, lên Tây Bắc “thực tập” lần cuối trước khi nghỉ hưu.
– Đây là một kỹ sư trẻ lần đầu rời Hà Nội lên Lai Châu làm việc.
——Đó là một cán bộ trẻ làm việc trong lĩnh vực khí tượng và địa vật lý, sống một mình trên đỉnh núi Yanshan ở độ cao 2.600 mét trong vài năm.
– Hiếu khách, ân cần và nhiệt tình, là tài xế lâu năm.
— đó là sự thân thiết của những con người đáng yêu và đáng yêu tình cờ gặp nhau trên một chuyến xe ở vùng Tây Bắc Vĩ đại.
– Đây là câu chuyện về kỳ tích của hai thanh niên làm khí tượng: “Được – hòa!”.
——Đó là một đồng chí nghiên cứu khoa học trong vườn rau dưới Sapa, người kỹ sư làm việc lặng lẽ và kiên nhẫn: “Có thể nói là suốt ngày nằm trong tư thế chờ sét”.
– Đó là cách người họa sĩ già vẽ chàng trai trẻ làm nhà khí tượng học, nhưng cầu xin anh ta đừng làm vậy, vì lẽ ra đã có những người khác làm việc đó tốt hơn.
——Đó là kỹ sư đã bí mật gửi một chiếc khăn tay làm kỷ niệm, nhưng nhà khí tượng học trẻ tuổi đã vô tình trả lại nó.
– Đây là quà của cậu bé thời tiết (củ, trứng cho vợ bác lái xe vừa ốm, bó hoa cho ông họa sĩ già, anh kỹ sư nhỏ tiếp tục lên đường…).
2. Mọi thứ đều chắt lọc từ cuộc sống, tinh tế và đẹp đẽ.
—đó là vẻ đẹp của trái tim của những con người đáng yêu, đáng yêu, làm việc chăm chỉ và sống biết ơn, không ồn ào, nhưng lặng lẽ.
– Những con người và việc làm kể trên đã thể hiện rõ điều này.
– Có một số chi tiết rất dễ bỏ sót nếu không cẩn thận:
“Anh thanh niên nói dừng lại. Tại sao họa sĩ lại bối rối? Vì tôi thấy một cô bé nhút nhát đứng giữa giường, không cần hái hoa nữa, tay cầm cả bó hoa, nghe chưa? Vì họa sĩ gặp chuyện gì thật muốn Biết một điều gì đó, ôi, một cây bút đủ để phong ấn một tâm hồn, khơi dậy một ý tưởng, và một nét mới đủ để thực hiện một hành trình dài.”
+ “Anh quay lại nhìn cô gái đang đọc sách bằng một con mắt khác. Nghe vậy, đôi chân cô khẽ đung đưa, rồi nói:
Bạn thấy đấy, tôi luôn có người để nói chuyện. Điều đó có nghĩa là có một cuốn sách. Mọi người viết một cái để xem.
“Đến lượt cô ấy nói lời tạm biệt. Cô ấy đưa tay về phía anh ấy, cẩn thận, như thể người ta trao cho nhau thứ gì đó thay vì bắt tay. Cô ấy nhìn anh ấy với vẻ mặt trống rỗng – những cô gái đã rời xa tôi, biết rằng họ sẽ không bao giờ gặp lại.” nhau một lần nữa. với tôi, hoặc nhìn tôi theo cách đó.”
Đây là một số điểm nổi bật của vẻ đẹp tự nhiên:
+ “Nắng bây giờ lan tỏa đốt rừng Thông cao vút quá. Bay trong nắng, những ngón tay bạc thoảng đưa những chùm hoa oải hương nho nhỏ trên màu xanh của rừng dưới ánh nhìn khuất bóng của cây đã chết”.
+ “Khi ấy, mặt trời phủ một lớp vàng khắp đèo, đốt cháy rừng cây như một ngọn đuốc lớn. Nắng làm hoa thêm rực rỡ, cũng làm rực rỡ cả người con gái.
– Vẻ đẹp tâm hồn con người và cảnh sắc thiên nhiên được tái hiện bằng ngôn ngữ trong sáng, giàu chất thơ, súc tích trong tác phẩm:
+ “Hai ngày sau, cách Hà Nội gần bốn trăm cây số, đứng nhìn mây ngang bậc cầu vồng khác, tôi chợt gặp mẫu đơn, thược dược, vàng, tím, đỏ, rỗng ruột, phấn hoa màu., tổ ong. … Vừa vào hè, cô bé bỗng vui vẻ quên đi nỗi thẹn thùng chạy đến bên cậu bé đang cắt hoa, con trai tôi tự nhiên như một người bạn tốt: đưa bó hoa đã cắt cho cô bé, và cô bé cũng rất tự nhiên nhận lấy.
+ “Cây thông… phấp phới trong nắng, ngón tay bạc…”. “Khi đó, hắn dát bạc cả con đèo, đốt cả khu rừng như một ngọn đuốc lớn”.
– Tác dụng giáo dục: Lặng lẽ Sapa có những lời bình nhỏ, như nhắc nhở nhẹ nhàng người đọc.
+ Nhận xét nhỏ từ những sự kiện và khung cảnh từ trải nghiệm cuộc sống: “Đối với một người nghệ sĩ, trong cuộc đời, có hai điều tôi thích nhất: khi tôi còn trẻ, và lúc này tôi có thể hoạt động như thời niên thiếu. Vẽ đi. Tôi trưởng thành hơn hồi đó rồi.” (Lời người nghệ sĩ già nói với kỹ sư)
——“Đối với những người khao khát thiên đường, sự buông bỏ đôi khi thật nhẹ nhàng.” (Người nghệ sĩ già đến người kỹ sư trẻ)
+ “Cầm đèn ra vườn (làm nhiệm vụ ban đêm), đắp tuyết, ở ngoài lặng lẽ như chờ tôi ra. Sự im lặng lúc đó thật khủng khiếp: như bị cắt ra từng mảnh theo gió, như một cây chổi lớn, cuốn phăng mọi thứ và ném đi… Đôi khi sự im lặng lạnh lùng, khắc nghiệt mà nóng như lửa đốt.” (Lời của một nhà khí tượng học trẻ tuổi với một họa sĩ già và một kỹ sư trẻ)
+ “Công việc của mình vất vả quá, bỏ đi mà lòng đau chết đi được. Con người mà không “thèm” hả anh?… Tôi chợt nghĩ: Nhớ xe làm gì, nhớ lắm. của người đó, thật sao? Nếu đúng Hoài niệm phồn hoa đô hội, đó là tầm thường…”. (Nhà khí tượng trẻ nói gì với họa sĩ già)
Anh kỹ sư (ở vườn rau dưới Sapa) làm tôi thấy cuộc sống thật tốt. ” (nhà khí tượng học trẻ nói gì với họa sĩ già)
+ “Ý nghĩ đúng bao giờ cũng có tiếng vang, làm nảy sinh nhiều ý nghĩ khác trong đầu người khác, có thể sử dụng được nhưng không rõ ràng, không đúng sự thật”. (ý tưởng của một họa sĩ già)
+ “Những gì bà nghe được cộng với những gì bà tìm thấy trong hai trang sách hay mà con trai bà (nhà khí tượng học trẻ tuổi) đã đọc, đã thổi bay bà… một cảm giác biết ơn khó tả trong lòng bà trào dâng. Không chỉ đối với sự ra đời của bó hoa tuyệt vời sẽ theo cô ấy trong cuộc hành trình đầu tiên. Nhưng đối với một bó hoa khác, bó hoa của những hy vọng và ước mơ ngẫu nhiên mà anh ấy đã tặng cho cô ấy.” (Ý tưởng của Người kỹ sư trẻ)
“Giới trẻ bây giờ lạ thật đấy? Em cứ như bướm bay. Mà đã mười một giờ rồi, làm sao có thời gian “chọn bạn đời”? Sao anh ấy (anh khí tượng) không chở em ra xe?”. (Người họa sĩ già đang nói chuyện một mình)
——Những lời góp ý nhỏ này nhắc nhở người đọc: Chỉ có soi xét lại bản thân, bạn mới có thể sống tốt đẹp hơn. (Những người trong truyện tình cờ gặp nhau rồi chia xa, sao mà thân thiết đến thế.) Nhưng khi nhìn người, ta mới thấy hết vẻ đẹp trong những điều tưởng chừng như nhỏ nhặt và dễ bị bỏ qua. .. Vậy bạn sẽ làm gì, dù chỉ là một ý nghĩ tốt, một việc nhỏ, để làm cho người khác vui hơn, hạnh phúc hơn.
Nguyễn Thành Long chắt lọc từ cuộc sống, sử dụng vài trang đời, những mảnh ghép và đặc điểm của cuộc đời để tạo nên những trang viết đẹp tinh tế và nên thơ. Lật giở truyện “Bí mật Sapa”, bạn đọc sẽ bị lôi cuốn, hấp dẫn bởi những “danh ngôn nho nhỏ” của tác giả. Mỗi độc giả có một số lời khuyên thú vị và hữu ích cho mình (“một lời nhắc nhở thầm lặng”). Thực ra, những trang đời ít ỏi, những mảnh đời, những nét đời, cùng những “lời êm ái, như nhắc nhẹ người đọc” ấy, nhẹ nhàng mà sâu sắc, nhỏ mà không nhỏ chút nào. Từ những “chương đời” đẹp và thơ mộng, Sapa lặng lẽ thăng hoa, mở rộng tâm hồn người đọc, để ta yêu và sống đẹp hơn.