Cảm nhận thơ bạn về thăm quê của Nguyễn Khuyến

Trong ca dao có rất nhiều câu nói hay về tình bạn, đó là thứ tình cảm đáng quý và thiêng liêng. Ruan Kunyan, một quan chức sống ở một đất nước xa xôi, đã viết một bài thơ đầy tình cảm khi gặp một ông già. Hãy cùng nghe những cảm xúc đó:

“Đã lâu không gặp, ngươi đã trở lại.
Chợ đã xa khi lũ trẻ đi vắng
độ sâu hồ bơi, cá linh
Vườn rộng rào thưa khó đuổi gà
Bắp cải mọc cây, cà chua mới nhú
Dây, dưa hoặc hoa tươi được tuyển chọn
Mới bắt đầu tiếp khách, không có trầu cau
Bác đến chơi đàn, tôi và em. “

Đoạn thơ này gợi trong ta niềm xúc động trước tấm lòng chân thành của nhà thơ Nguyễn Khuyến. Bài thơ mở đầu bằng một câu chào rất tự nhiên và hóm hỉnh:

“Đã lâu không gặp, ngươi đã trở lại”

Bài thơ này giống như một lời chào nồng nhiệt từ người bạn của Ruan Kunyan khi anh ấy đến thăm. “Đã lâu không gặp” có nghĩa là nhà thơ đã lâu không gặp, nay có dịp gặp lại, không khỏi vui mừng khôn xiết. Vị quan trở về từ ẩn thất, cả ngày chỉ nhìn vào những ngọn núi gần đó, và con chim (do Ruan Ze đóng) làm bạn đồng hành, trút bầu tâm sự. Những lúc như thế này, tác giả luôn muốn có người tâm sự. Thật là một niềm vui khi có người bạn đó đến với bạn. Vì niềm vui trong lòng, tác giả bỗng cất lên một lời chào mừng vui bất ngờ:

“Con đã xa, chợ đã xa
độ sâu hồ bơi, cá linh
Vườn rộng rào thưa khó đuổi gà
Bắp cải mọc cây, cà chua mới nhú
Dây, dưa hoặc hoa tươi được tuyển chọn
Lúc bắt đầu tiếp khách, trầu không có. “

Mới nghe mà như thấy nhà thơ có vẻ tiếc bạn mới đến và không có gì để tiếp bạn. Đây là một cách phóng đại, thi vị hóa đời sống vật chất của gia đình Nguyễn Khuyến. Nói đùa với bạn, với nụ cười đầy ẩn ý và thái độ “mong” bạn ghé thăm. Hoặc bộc lộ sự ngạc nhiên của bạn trước lời giải thích đó. Hoàn cảnh sống ở sông núi của tác giả rất thanh đạm, trong sáng, giản dị là nỗi nhớ quê da diết.

Nhịp thơ đều đặn của khổ thơ 4-3 nhẹ nhàng như lời thủ thỉ kèm theo nụ cười tinh nghịch của nhà thơ. Nguyễn Khuyến thể hiện tình cảm bạn bè sâu sắc qua mấy bài thơ:

“Rượu ngon không bằng bạn hiền
không mua không mua không mua không mua
những bài thơ để viết
Cho ai, ai biết?
Chiếc giường đó, treo với sự thờ ơ
Cây đàn hạc khác cũng bị âm thanh làm cho sững sờ. “

(Khóc Dương Khuê)

Nguyễn Khuyến và Dương Khuê, qua bài thơ này mới thấy tình bạn của họ thân thiết đến nhường nào. Khi hai người bên nhau, một ly rượu ngọt ngào, ẩm ướt, chơi đàn, làm thơ… chỉ hai người họ. Thiếu một trong hai chiếc, “một chiếc giường khác, treo hờ hững – một cây đàn piano khác, đang chơi và nghe nhạc”.

Không chỉ có tình bạn của Ruan Kun trong bài thơ này, mà chúng ta còn cảm động trước tình bạn của Liu Ping-Yang Le trong dân gian. Tình cảm của Nguyễn Khuyến với bạn bè không phân biệt tuổi tác, địa vị, sợi dây gắn kết giữa họ là sự cảm thông chia sẻ lẫn nhau:

“Bác đến chơi bác với em”

Đoạn thơ này thể hiện rõ tình cảm chân thành của Nguyễn Khuyến đối với bạn. Có một cảm giác tôn nghiêm và cao quý, và sự đàng hoàng của xã hội đã bị tước bỏ, và những gì còn lại là một tình bạn thân thiết. Tình bạn ở đây được xây dựng trên cơ sở tình cảm gia đình. “Bác đến chơi nhà” – không có giá trị vật chất, chỉ có “tôi với tôi”. Đại từ ta được sử dụng rất hay, ta là một người, và chú và tôi, hai chúng ta. Anh và tôi đã biết nhau quá rõ rồi. Bạn biết tôi ở đâu, tôi sống như thế nào không? Những gì tôi nói với bạn chỉ là trái tim của tôi. Cả hai đều không câu nệ vật chất nhưng đều có quan điểm coi thường vật chất, đề cao tình cảm gia đình.

Cũng là “ta với ta”, nhưng trong bài thơ “Đi qua Đức Ngang”, ngược lại, ta gặp tác giả Thanh Tuyền và tâm trạng của chính ông. Tôi và những gì tôi đang nói ở đây là hai người họ có mối liên hệ chặt chẽ với nhau. Tình bạn của họ thật cao quý và đẹp đẽ. Ta thấy nghệ thuật châm biếm của Ruan Kunyan hóm hỉnh, nhẹ nhàng và tinh tế.

Bài thơ “Bái vạn” thể hiện rất thành công nghệ thuật trào phúng, ngôn ngữ được sử dụng độc đáo. Tuy là thơ Đường luật nhưng giản dị như ngôn ngữ đời thường. Đất nước được đưa vào bài thơ một cách tự nhiên, và sự kết hợp tài tình giữa ngôn ngữ đã làm cho bài thơ trở nên đặc sắc và dung dị như chính cảm xúc của tôi vậy. Dù Nguyễn Khuyến đã đi xa nhưng tình bạn của họ được thể hiện trong bài thơ thật cảm động. Đoạn thơ này cho ta nhiều suy nghĩ về tình cảm cuộc sống, tình bạn, tình đồng chí, anh em…